Galileï: Venetië

Onderwerp: Kracht en beweging, Rechtlijnige beweging

In het project 'De val van Galileï' wordt een aantal zaken waarmee Galileo Galileï worstelde in spelvorm behandeld. Leerlingen van het St. Bonifatiuscollege uit Utrecht hebben dit spel gespeeld tijdens een driedaagse werkweek. In dit artikel komt de derde ronde van het spel aan bod: de traagheid in Venetië.

Opzet van het spel

Wat zorgt ervoor dat een weggeschoten kogel zijn baan blijft volgen? Hoe beweegt een bal zich die vanaf bovenin de mast van een varende boot naar beneden valt? Leerlingen van nu hebben niet direct een pasklaar antwoord op deze vragen. Ook in de tijd van Galileï had niet iedereen de antwoorden op deze vragen paraat. In de tijd van Galileï was men overtuigd van de theorie van Aristoteles maar Galileï was niet tevreden over deze theorie en zag dat de theorie in tegenspraak was met zijn waarnemingen. In deze spelronde onderzoeken de leerlingen met eenvoudige proeven een aantal vragen rond het begrip traagheid. Ook deze spelronde is weer gesplitst in twee delen. In het eerste deel beantwoorden de leerlingen vragen. Elk antwoord levert letters op en met alle letters van alle vragen moeten de leerlingen een woord maken. In de tweede ronde zetten de leerlingen de belangrijkste feiten rond de traagheidswet op papier. Wanneer ze genoeg feiten op papier hebben kunnen ze hun bevindingen laten publiceren.

Meer weten?
Het spel 'De val van Galileï' is in Belgie ontwikkeld aan de Artevelde hogeschool in Gent. Op deze website vind je nog veel meer algemene informatie over dit project.

De eerste ronde

Een luchtbel in een waterpas. De waterpas wordt plotseling naar links bewogen. In welke richting beweegt de luchtbel?

De leerlingen krijgen vragen voorgelegd waarop twee antwoorden mogelijk zijn. Slechts een antwoord is correct. Bij elk antwoord hoort een letter (of lettercombinatie). Een vraag is bijvoorbeeld wat een luchtbel in water doet, wanneer de fles waarin dit water zit plotseling in beweging wordt gebracht. Als je denkt dat je hierop het antwoord weet kun je met behulp van het filmpje hieronder je antwoord controleren.

Trage luchtbel
Bekijk de film Trage luchtbel

Wanneer alle vragen beantwoord zijn kunnen de leerlingen een woord vormen met de gegeven lettercombinaties. Leerlingen die alle antwoorden goed hadden beantwoord, hebben de juiste letters. Voor deze leerlingen is het al moeilijk genoeg. Leerlingen die een vraag verkeerd hadden beantwoord hebben ook verkeerde letters. Voor deze leerlingen wordt het heel lastig om het woord te raden. Diegene die als eerste het juiste woord weet te raden is winnaar van deze spelronde.

Naar welk woord zijn de leerlingen op zoek?

De tweede ronde

In de tweede ronde spelen de leerlingen een bordspel. Met dobbelstenen bepalen ze hoeveel stapjes ze mogen zetten op een uitgezette route. Op deze route staan vakjes met beroemde wetenschappers als Aristoteles, Galileï en Kepler. Wanneer ze op het spelbord zo'n beroemde wetenschapper tegenkomen dan krijgen ze een tip op het gebied van de wetten van traagheid. Deze tips leggen de leerlingen schriftelijk vast waardoor er als het ware een boek ontstaat over de traagheid. Behalve de wetenschappers staan er ook vakjes op het bord die behoren aan een uitgever. Wanneer een groepje leerlingen bij zo'n uitgever komt kan het groepje hun boek over de traagheid ter publicatie aanbieden. De uitgever bepaalt of het boek over de traagheid inhoudelijk voldoende niveau heeft. Als het boek goed genoeg is, wordt het gepubliceerd. Het spel is daarmee afgelopen. Elk groepje ontvangt florijnen voor hun vastgelegde bevindingen, uiteraard afhankelijk van de juistheid hiervan. Het groepje waarvan het boek gepubliceerd wordt ontvangt een extra boonus. In deze spelronde is het dus niet alleen van belang om de juiste feiten over traagheid op te schrijven, het is ook belangrijk om met jouw feiten als eerste naar buiten te treden. Leerlingen die te hard van stapel lopen en met onjuiste uitspraken bij een uitgever aankomen hebben een probleem. Hun boek wordt niet gepubliceerd en het spel gaat gewoon door.

Uitleg bij de spelronde waarin de leerlingen hun boek gaan publiceren, op de achtergrond het gebruikte spelbord.

Meer lezen over de val van Galileï?
Dit artikel maakt deel uit van een serie artikelen over de val van Galileï. Behalve het hoofdartikel zijn er zes kleinere artikelen waarin telkens een spelronde beschreven wordt. U vindt deze artikelen op alfabetische volgorde in de kantlijn. Wanneer u de artikelen wilt lezen in de volgorde waarin ze in het spel aan bod komen, dan kunt u in onderstaande ljst het artikel van uw keuze aanklikken.

Hoofdartikel: De val van Galileï
Ronde 1: Intro en valbeweging te Pisa
Ronde 2: Vertraagde val in Padua
Tussenronde: de markt
Ronde 3: Traagheid in Venetië
Ronde 4: Werldbeelden in Florence
Ronde 5: Het proces in Rome