dag Jasmijn,

Net als bij water uit een waterpistool: hoe hoger je de druk opvoert, hoe sterker de straal water. 

In beide gevallen is dat in elektrische taal: "hoe hoger de spanning, hoe groter de stroomsterkte"

Het "verband tussen spanning en stroomsterkte bij een gewone weerstand" kun je opzoeken in je boek onder de naam "Wet van Ohm".

Een gloeilampje valt niet zo duidelijk onder die wet omdat het lampje letterlijk gloeiend heet wordt, en hoe heter een stof wordt, hoe meer het elektrische stroom tegenwerkt. De weerstand wordt steeds groter naarmate er meer stroom doorheen wil, zeg maar. 

Groet, Jan

Wat is het verband tussen spanning en stroomsterkte bij een lampje:
Bij de grafiek waarin je meetgegevens van het practicum verwerkt zijn zul je zien dat er geen lineair verband is, je zult dat terug zien in je grafiek, je zult zien dat je gegevens een licht gebogen lijn vormen in plaats van een rechte lijn. Dit komt doordat de weerstand bij een gloeilamp niet constant is. Een kenmerk van een gloeilamp is dat een gloeilamp erg warm wordt. Door de hitte neemt de weerstand toe. Hierdoor is het niet evenredig. En zie je dat de lijn niet recht loopt

Wat is het verband tussen spanning en stroomsterkte bij een gewone weerstand
In tegenstelling tot de grafiek bij het lampje zul je zien dat bij de grafiek waarin je meetgegevens van de normale weerstand hebt verwerkt er zich wel een lineair verband bevindt. Dat zie je terug in de grafiek aan de rechte lijn. De reden dat hier wel een lineair verband is, is omdat de weerstand hierin wel constant is. 

Klopt dit of moet ik het nog aanpassen/ beter uitlegen. En hoe kan ik de meetgegevens in mijn verhaal verwerken om het te verduidelijke?

Dag Jasmijn,

Je bent eigenlijk een heel eind op weg. Je mag alleen dat "lineaire verband" nog wat aanpassen: want dit is wel een bijzondere vorm van een lineair verband, zoals een vierkant ook een bijzondere rechthoek is. 

Een lineair verband door de oorsprong, hoe heet dat? 

Groet, Jan

dat weet ik niet kan je dat van het lineair verband aan me uitleggen

recht evenredig:  y = ax

lineair: y = ax + b 

kan je dat uileggen met tekst

dag Jasmijn,

Plaatje wellicht beter:

De blauwe verbanden hieronder noemen we "lineair". Rechte lijn. 

De rode hebben een aparte naam, "recht evenredig" . Oók lineair, maar gaan door de oorsprong. 

Voor de volledigheid, de lila verbanden zijn "omgekeerd evenredig". 

Ik hoop dat je ze nu herkent uit je wiskundelessen? 

Groet, Jan

dus die van mn lampje zijn omgekeerd evenredig dan???

Nee, dan zouden ze dus langzaam uit gaan bij meer stroom?

Bij een weerstand (lampje) geeft meer spanning ook meer stroom. Maar steeds gelijk? 2x meer spanning geeft 2x meer stroom? Of wordt door warmte van de lamp de weerstand groter waardoor bij 2x meer spanning nog maar bijv. 1,8 x zoveel stroom gebruikt wordt? Da's niet meer helemaal evenredig maar ook niet omgekeerd evenredig (dan zou 2x meer spanning, 1/2 keer meer stroom gebruikt worden)

wat is het dan wel

Minder dan recht evenredig.

kun je daar wat over uitleggen/toelichten?

"minder dan rechtevenredig" is geen wiskundige benaming, maar een veel gebruikte aanduiding. Het wil alleen maar zeggen dat een functie voor een deel een rechtevenredig verband lijkt te hebben (rechte lijn door de oorsprong) maar later daarvan afwijkt - meestal door lagere waarden (minder dan), soms hogere (meer dan). Alleen als er een wiskundige vergelijking voor dergelijke grafieken te geven is spreekt men van bijv. "omgekeerd evenredig" (y = 3/x), "exponentieel" (y = 3^x), "kwadratisch" (y = 3x²) of andere functies.

Een ideale weerstand die zich netjes volgens U = IR gedraagt noemt men een Ohmse weerstand (omdat het aan de Wet van Ohm voldoet). Een lampje gedraagt zich koud ook zo maar al snel neemt door de temperatuur de weerstand toe zodat R verandert (toeneemt) en daarmee U = IR wel opgaat maar met een steeds veranderende waarde voor R.  Eigenlijk is het  U = R(T) I  geworden: temperatuursafhankelijk. De lamp is dus geen ideale weerstand, heeft geen rechtevenredig verband maar wijkt daar vanaf. De precieze vorm van de grafiek heeft geen naam omdat de functie R(T) geen simpele wiskundige vergelijking van temperatuur T is