Voor deeltjes met massa is "de hoeveelheid beweging" de impuls, p = mv
Fotonen en gluonen zijn deeltjes-voorstellingen van elektromagnetische resp. gluon-velden die over (een deel van) de ruimte zijn verspreid. Het zijn dus geen echte deeltjes die je kunt vastpakken (als je vingers klein genoeg zouden zijn) maar hebben een duaal karakter: sommige verschijnselen laten zich beter verklaren als we aannemen met een veld te maken te hebben (zoals interferentie) en soms meer als deeltje (bij botsingen en impulsuitwisseling). Er is nog geen overkoepelend model waarin beide aspecten zijn verenigd.
Voor massaloze deeltjes zoals fotonen of gluonen is de impuls anders gedefinieerd dan voor massa-deeltjes, namelijk als p = E/c (de energie gedeeld door de lichtsnelheid).
(zie voor meer details https://nl.wikipedia.org/wiki/Impuls_%28natuurkunde%29)