dag Tabbe,

Hoogstwaarschijnljk werkt bliksem zó:
onderin een onweerswolk zijn heel veel elektronen te veel. De onderkant van de wolk is dus negatief geladen. Dat duwt elektronen weg uit het aardoppervlak onder de wolk. Het aardoppervlak is dus positief geladen.
Zo ontstaat een enorm hoge spanning tussen wolk en aardoppervlak. 

Maar lucht is een heel slechte geleider voor elektrische stroom. En ook al zijn er miljoenen volt spanning tussen wolk en grond, per meter is dat niet genoeg om "door te slaan" Je ziet ook geen vonkjes tussen de polen van een stopcontact, ook al zijn dat een paar honderd volt over een paar centimeter lucht.

Echter, als kosmische straling de atmosfeer binnenkomt kan die onderweg luchtmoleculen  "ioniseren", dwz elektronen eraf slaan bij een serie botsingen. 

Zo ontstaan er sporen in de lucht met geïoniseerde (en dus elektrisch geladen) moleculen die wèl een beetje geleiden, en daar doorheen gaan de zg "leaders" of 'feelers" voor de bliksem. Daar gaat een beetje stroom doorheen en dan wordt dat heet en ioniseren er nog meer luchtmoleculen. 

Maar die sporen zijn geen kilometers lang en gaan ook niet allemaal dezelfde kant uit. Het hangt dus van geluk af hoe die leader steeds verder gaat, meestal ontstaan meerdere takken die zigzag ionisatiesporen volgen, op goed geluk zoals in een doolhof maar wel naar beneden. Uiteindelijk maakt één van die leaders met een laatste sprongetje een kanaal helemaal van boven naar beneden (of andersom) compleet en dàn kan er ineens héél veel stroom gaan lopen: de bliksem. Bij wijze van spreken loopt de wolk ineens leeg. De andere zijtakken zijn dan hun drijvende kracht kwijt en houden op. 

in een slowmotionopname van bliksem kun je dat goed zien, bijvoorbeeld hier:
https://www.weather.gov/safety/lightning-science-slow-motion-flashes
of hier, vanaf ca 1:15
https://www.youtube.com/watch?v=RLWIBrweSU8
of deze:
https://www.youtube.com/watch?v=qQKhIK4pvYo

Groet, Jan