Straling

M stelde deze vraag op 16 april 2024 om 19:19.

Hoi, 
Ik heb een paar vragen:
Kan je gammastraling inademen?
Ik dacht van niet, maar dat het alleen door je huid ging want het zijn golven en geen deeltjes met massa. Dus hoe kan je besmet worden met gammastraling?
En als je bestraald wordt door gammastraling bijvoorbeeld richting je buik, komt het dan via je rug gehalveerd eruit? 
Alvast bedankt!

Reacties

Theo de Klerk op 16 april 2024 om 19:57
Straling kun je niet inademen - het werkt niet anders dan gewoon licht. Dat kan wel je mond binnenkomen (tandarts lamp) maar niet door inademen.

Je wordt niet besmet met gamma-straling omdat het, zoals je zegt, geen radioactieve deeltjes zijn. Ze kunnen wel schadelijk zijn omdat de golflengte heel kort is (lengte ongeveer dat van een lichaamscel of onderdeel ervan) en energie geabsorbeerd kan worden door celmateriaal (en bij zeer kortgolvige gammastraling ook door de DNA strengen die daardoor beschadigen en kanker kunnen geven).

Bestraling kan goed gefocusseerd en gedoseerd worden zodat het maximum de plek bereikt die je wilt bereiken. Maar een deel zal "ernaast" gaan en wat niet wordt geabsorbeerd komt aan de andere kant er weer uit. Of wordt onderweg alsnog op de verkeerde plek geabsorbeerd en veroorzaakt er schade die je niet wilt. Het "goede" bestralen veroorzaakt ook schade, maar daarmee probeer je juist meer schade te voorkomen (door levende maar beschadigde kankercellen te doden zodat ze zich niet meer vermenigvuldigen).
M op 16 april 2024 om 20:18
Heel erg bedankt, dit was erg handig!
M op 16 april 2024 om 20:21
Maar wacht... 
Wat heeft de schade te maken met de golflengte? 
Theo de Klerk op 16 april 2024 om 21:02
Interactie van golven is afhankelijk van de lengte t.o.v. het voorwerp waarop het botst of door een gat erdoor gaat:
  • veel groter dan een voorwerp: ziet het voorwerp niet ("golft er overheen" bv. watergolf langs een boei)
  • veel kleiner dan een voorwerp: weerkaatst (bv. watergolf tegen een dijkwand)
  • veel groter dan een gat: sterke buiging achter het gat (bv watergolf door spleetje in sluisdeuren)
  • veel kleiner dan een gat: gaat er gewoon doorheen  (bv. watergolf door haven-armen)
Maar als de golflengte ongeveer de grootte van het voorwerp of gat heeft is de kans op absorptie groter waardoor de licht-energie wordt afgegeven aan het celmateriaal. Dat gaat daardoor veelal kapot (door opwarming). (Absorptie heeft geen vergelijking bij water: het "verdwijnt" niet door energie-afgifte: zijn massa gaat gewoon door)

Dit verschijnsel zie je ook met microscopen:
  • met gewoon licht kun je alles zien tot een bepaald kleine grootte
  • met elektronenlicht (materie heeft in de quantum mechanica ook een golflengte) dat een veel kleinere golflengte heeft kan nog meer detail worden gezien. Alleen geen kleuren (zoals gewoon licht)

Plaats een reactie

+ Bijlage

Bevestig dat je geen robot bent door de volgende vraag te beantwoorden.

Clara heeft drie appels. Ze eet er eentje op. Hoeveel appels heeft Clara nu over?

Antwoord: (vul een getal in)