Aantrekkingskracht Aarde

Herman Keijer stelde deze vraag op 11 maart 2024 om 17:41.

Regelmatig lees ik dat de aantrekkingskracht van de Aarde aan de evenaar kleiner is dan aan de polen doordat aan de evenaar de middelpuntzoekende kracht de aantrekkingskracht verlaagt.
Maar dat lijkt me niet juist.
De Aarde is door de middelpuntzoekende kracht een beetje afgeplat.
Daardoor ben je aan beide polen dichter bij het zwaartepunt van de Aarde dan aan de evenaar.
En daardoor is de aantrekkingskracht aan beide polen groter dan aan de evenaar.
Maar op zich beinvloeden aantrekkingskracht en middelpuntzoekende kracht elkaar niet toch?
Deze krachten staat haaks op elkaar toch?

Reacties

Jan van de Velde op 11 maart 2024 om 18:01

Herman Keijer

De Aarde is door de middelpuntzoekende kracht een beetje afgeplat.
Daardoor ben je aan beide polen dichter bij het zwaartepunt van de Aarde dan aan de evenaar.
En daardoor is de aantrekkingskracht aan beide polen groter dan aan de evenaar.

correct

Herman Keijer

Maar op zich beinvloeden aantrekkingskracht en middelpuntzoekende kracht elkaar niet toch?
Deze krachten staat haaks op elkaar toch?

 dag Herman,

ik weet niet wat jij haaks noemt maar ik versta daaronder loodrecht op elkaar.

  • Die middelpuntzoekende (centripetaal-)kracht, Fcp of Fmpz is nodig om me in een "baan" om de aardas te houden. Die staat dus loodrecht op de aardas.
  • De zwaartekracht wijst naar het middelpunt van de aarde.

Op de evenaar wijzen ze dus beide exact dezelfde kant op. Beter, een (klein) deel van de zwaartekracht word gebruikt als Fcp . Daardoor weeg je daar dus net weer een tikje minder, dat scheelt ongeveer 0,3%. Dit effect komt bovenop wat je eerder noemde, het effect van die afplatting. 

In Nederland, 51o weg van die evenaar, is dat gewichtseffect kleiner omdat we een kleiner en dus langzamer rondje rond die aardas maken, en ook omdat de nodige Fcp qua richting al aardig afwijkt van de zwaartekracht


Groet, Jan

Herman Keijer op 11 maart 2024 om 18:13
Dag Jan,
Dank voor je antwoord. Maar dat laatste klopt toch niet? Op de evenaar staan de aantrekkingskracht en de middelpuntzoekende kracht ook loodrecht op elkaar. De aantrekkingskracht in de richting van het zwaartepunt (ongeveer middelpunt) van de Aarde. De middelpuntzoekende kracht loodrecht daarop in een raaklijn aan de evenaar. Dus dan beinvloeden ze elkaar toch niet? Er is natuurlijk wel een resultante die een grotere schijnbare aantrekkingskracht oplevert, maar dat is de reden dat weegschalen ook van een bel voorzien zijn om ze precies in de richting van de aantrekkingskracht te zetten.
Jan van de Velde op 11 maart 2024 om 18:32
Piet (P)   staat in Nederland, laten we zeggen wijdbeens en met zijn neus oostwaarts. 

Hij heeft een centripetaalkracht nodig die hem naar de aardas trekt, naar het middelpunt van de cirkel die hij beschrijft omheen de aardas. 

Die kan niet alleen door de zwaartekracht worden geleverd, want die wijst niet meer precies dezelfde kant op, Piet zal dus op een been een (onmerkbaar) tikje harder moeten leunen dan op het andere.


Herman Keijer op 11 maart 2024 om 20:10
Maar de middelpuntzoekende kracht werkt niet in de richting die je aangeeft, maar loodrecht op het vlak dat je hebt getekend. Denk maar aan de schaatser, die uit de bocht vliegt. Die gaat loodrecht op de straal van de cirkel de baan uit.
Jan van de Velde op 11 maart 2024 om 20:30

Oh, is dàt het misverstand.

als jij de bocht uit vliegt is er niet een mysterieuze kracht die jou rechtdoor of naar buiten opzij trekt hoor.

Punt is dat je zònder krachten altijd gewoon rechtdoor zou gaan, je behoudt snelheid en richting die je hebt.  Wil je een bocht om, dan is er dus een kracht nodig om je naar het middelpunt van de cirkel waarvan die bocht een deel is, te trekken of te duwen.
Voor iemand die op de evenaar staat zorgt de zwaartekracht daar helemaal voor.
Voor een steen die je aan een touwtje in het rond zwiert is dat de spankracht van het touwtje.
Voor een auto in een bocht is dat de wrijvingskracht tussen rubber en asfalt:


als die wrijvingskracht niet groot genoeg kan zijn,( olie op de weg, of ijzel) dan gaat die auto gewoon rechtdoor



en dat noem je dan "uit de bocht vliegen" . Eigenlijk zeiden we beter dat de weg onder ons vandaan draaide...

Groet, Jan

Herman Keijer op 11 maart 2024 om 20:42
Je hebt helemaal gelijk, Jan! Ik maak een denkfout. Dank voor de uitleg!

Plaats een reactie

+ Bijlage

Bevestig dat je geen robot bent door de volgende vraag te beantwoorden.

Roos heeft negenentwintig appels. Ze eet er eentje op. Hoeveel appels heeft Roos nu over?

Antwoord: (vul een getal in)