Maanknopen

Ad van der Ven stelde deze vraag op 25 januari 2023 om 23:42.

Wat precies wordt er verstaan onder een stijgende maanknoop en een dalende maanknoop en waarom wordt hier het woordje 'knoop' gebruikt? Is het zo dat beide iets te maken hebben met een zonsverduistering en een maansverduistering? Ik heb op Internet geprobeerd het antwoord te vinden, maar dat is me niet gelukt.

Reacties

Ad van der Ven op 25 januari 2023 om 23:47
Wat me ook niet duidelijk is, is wat maanknooppunten zijn.
Ad van der Ven op 25 januari 2023 om 23:54
Ik heb ergens het volgende gelezen:

"Een maanknoop is een van de twee orbitale knopen van de Maan, dat wil zeggen de twee punten waarop de baan van de Maan de ecliptica snijdt. De stijgende (of noordelijke) knoop is waar de maan naar het noordelijk ecliptisch halfrond beweegt, terwijl de dalende (of zuidelijke) knoop is waar de maan het zuidelijk ecliptisch halfrond binnengaat."

Ik begrijp hier niets van. Een plaatje zou helpen.

Ook begrijp ik niets van wat hieronder staat:

"Een maansverduistering kan alleen plaatsvinden wanneer de volle maan zich in de buurt van beide maanknooppunten bevindt (binnen een eclipticale lengte van 11° 38'), terwijl een zonsverduistering alleen kan plaatsvinden wanneer de nieuwe maan zich in de buurt van één van beide maanknooppunten bevindt (binnen 17° 25')."

Ook hier begrijp ik niets van en ook hier zou een plaatje of animatie helpen.
ASd van der Ven op 26 januari 2023 om 00:06
Op Wikipedia in het artkel Ecliptisch vlak lees ik:

"Met het ecliptisch vlak wordt het vlak van de ecliptica bedoeld, ofwel het geometrische vlak waarbinnen de Aarde haar baan om de Zon beschrijft."

en een stukje verderop:

De benaming "ecliptisch" hangt samen met het woord eclips, ofwel zonsverduistering. Het vlak waarbinnen de baan van de aarde om de zon ligt wordt namelijk zo genoemd, omdat een zonsverduistering op Aarde alleen kan optreden wanneer ook de maan zich precies in dit vlak bevindt.

Deze teksten helpen.
Ad van der Ven op 26 januari 2023 om 00:10
Kennelijk draait de Maan in een vlak om de Aarde, dat niet samenvalt met het Ecliptisch vlak, hat vlak waarin de Aarde draait om de Zon.
Ad van der Ven op 26 januari 2023 om 00:16
Ja, ik weet natuurlijk wel, dat de Maan niet draait om de Aarde en de Aarde niet draait om de Zon, omdat in beide gevallen de hemelse objecten draaien om hun gemeenschappelijk zwaartepunt. Maar omdat bij de Aarde en de Maan het gemeenschappelijke zwaartepunt binnen de aardschil ligt kun je voor het gemak zeggen dat de Maan draait om de Aarde. Hetzelfde is het geval bij de Aarde en de Zon.
Jan van de Velde op 26 januari 2023 om 00:52

Ad van der Ven

Kennelijk draait de Maan in een vlak om de Aarde, dat niet samenvalt met het Ecliptisch vlak, het vlak waarin de Aarde draait om de Zon.

 dag Ad,

dat ja. Het baanvlak van de maan om de aarde maakt een hoek van een graad of 5 met het baanvlak van de aarde om de zon. 

hieronder de duideljkste afbeelding die ik in een paar minuten vond:
https://qph.cf2.quoracdn.net/main-qimg-6309c1a015af8de6662c8df4340951e2-pjlq



ecliptic =  ecliptisch vlak, dwz het denkbeeldig vlak vlak waarin de aarde om de zon draait
node = knoop, snijpunt van de maanbaan met het ecliptisch vlak
line of nodes: de lijn waarop de twee knopen liggen

Denk aan een schijf of ring die onder een hoek in een vlak steekt, het ecliptisch vlak. 

Groet, Jan

Ad van der Ven op 26 januari 2023 om 23:13
Dag Jan,

Wat leuk om wee van je te horen. Als ik het goed begrijp geldt het volgende:

Als de 'line of nodes' samenvalt met de lijn die de zon met de aarde verbindt, zeg maar de straal van de circel van de aarde rondom de zon, en de maan bevindt zich op de binnenste node (knoop), dan heb je een zonsverduistering op aarde. Als de maan zich dan op de buitenste node (knoop) bevindt heb je een maansverduistering.
Jan van de Velde op 26 januari 2023 om 23:49
dat begrijp je goed

Ad van der Ven

Ik heb ergens het volgende gelezen:

"Een maansverduistering kan alleen plaatsvinden wanneer de volle maan zich in de buurt van beide maanknooppunten bevindt (binnen een eclipticale lengte van 11° 38'), terwijl een zonsverduistering alleen kan plaatsvinden wanneer de nieuwe maan zich in de buurt van één van beide maanknooppunten bevindt (binnen 17° 25')."

Ook hier begrijp ik niets van en ook hier zou een plaatje of animatie helpen.

 dus dan lijkt bovenstaand begripsprobleem opgelost. 

Groet, Jan

Ad van der Ven op 27 januari 2023 om 23:46
Op Wikipedia in het artkel Navaratna is er sprake van 'ascending lunar node' en 'descending lunar node'. Wat zijn dat precies?
Ad van der Ven op 27 januari 2023 om 23:54
Een heel mooie animatie van de beweging van de knopen en de lijn die de knopen verbindt vindt je op:
https://www.youtube.com/watch?v=D0sSsOzhY8Q&ab_channel=StevenSanders
Theo de Klerk op 28 januari 2023 om 00:43
>'ascending lunar node' en 'descending lunar node'. 
ascending = stijgend. De maan gaat in zijn baan van "onder" het ecliptiavlak naar boven het vlak. Dat gebeurt door de knoop te passeren.
Descending = dalend. Net andersom dus.
Ad van der Ven op 28 januari 2023 om 13:53
Kun je die passages vanaf de aarde met het blote oog observeren en hoe zien die er voor de waarnemer uit? Wat is er dan te zien aan de maan?
Theo de Klerk op 28 januari 2023 om 15:08
laat je eigen fantasie eens werken. Knopen zitten waar in het baanvlak en waar in het eclipticavlak? De aarde draait in het ecliptavlak dus hoe zal de maan er dan uitzien? Spring naar de andere kant en kijk vanaf de maan.... De maan kun je vrijwel altijd zien. Er gaat nergens een lampje branden bij het passeren van de knoop. Daar is ook niks bijzonders aan.
Ad van der Ven op 29 januari 2023 om 01:17

Op Wikipedia in het artikel Navaratna in het hoofdstukje Gems and planets kun je lezen:

Late Thai astrologer Horacharn Thep Sarikabutr has given the meaning of these nine gems in his Parichad-Jataka (chapter 2, verse 21, page 35–36) translated as follows:[4]

"Top quality and flawless ruby is the gem for the Sun, natural pearl for the Moon, red coral for Mars, emerald for Mercury, yellow sapphire for Jupiter, diamond for Venus, blue sapphire for Saturn, hessonite for Rahu (ascending lunar node), and cat's eye for Ketu (descending lunar node)."

De Zon, de Maan, Mars, Mercurius, Jupiter, Venus en Saturnus zijn allemaal 's-nachts zichtbaar aan het firmament. Hoe kan Horacharn Thep Sarikabutr dan ook Rahu en Ketu noemen als ze niet als zodanig zichtbaar zijn?
Theo de Klerk op 29 januari 2023 om 03:14
Geen idee en dat soort astrologische uitspraken nemen het met de wetenschap meestal niet zo nauw. Daar ga ik me ook verder niet in verdiepen. Knopen zijn punten op een baan. Zoals begin van de lente betekent dat de zon weer van de evenaar noordwaarts beweegt (op aarde afgebeeld) en de lente op het noordelijk halfrond begint. Dat moment staat ook niet als knipperlicht aan de hemel. De zon komt op en die knoop ook...
Ad van der Ven op 29 januari 2023 om 15:46
Op https://komilla.com/lib-rahu-ketu-shadow-planets.html kan men het volgende lezen:

Rahu Ketu is the name given to the Nodes of the Moon. Rahu is the North Node and Ketu is the South Node. They are points on the ecliptic where the Moon is in alignment with the Sun and the Earth.

Eclipses occur in the vicinity of Rahu Ketu during the Full Moon and the New Moon.

They (Rahu Ketu ) have been given the status of Planets to emphasise their significance and the importance placed on eclipses. They are known as Chayya Grahas (shadow planets). They have no substance and are physically non-existent.
Ad van der Ven op 29 januari 2023 om 16:50
Ik kan me natuurlijk vergissen, maar ik denk dat het in de tijd van Horacharn Thep Sarikabutr onbekend was hoe een zons- en maansverduistering prcsies tot stand kwam. Vlak vóór en na een zonsverduistering zie je in de buurt van de zonsverduistering de maan niet. Uiteraard ook niet tijdens de zonsverduisering. Vlak vóór en na een maansverduistering zie je de zon niet in de buurt van de maansverduistering. Ik denk nu dat men in die tijd aannam dat bij een zonsverduistering er een planeet X schoof tussen de aarde en de zon en dat bij een maansverduisteing er een andere planeet Y schoof tussen de zon en de maan en dat die planeten verder niet zichtbaar waren, maar wel echt bestonden.

Vandaar dat ze als planeten opgesomd werden in het rijtje van Horacharn Thep Sarikabutr. Maar, nogmaals, ik kan me natuurlijk vergissen.

Welke van de 'planeten' Rahu en Ketu vanuit deze gedachte nu X was en welke Y weet ik niet.
Ad van der Ven op 29 januari 2023 om 17:20
De reden waarom men Rahu en Ketu 'schaduw' planeten noemt is natuurlijk omdat vanuit de gedachtengang van die tijd tijdens een zonsverduistering de planeet X een schaduw werpt op de aarde en tijdens een maansverduistering de planeet Y een schaduw op de maan. Tijdens een zonsverduistering staan de mensen op aarde in de schaduw van X. Tijdens een maansverduistering kijken de mensen naar de schaduw van Y op de maan.
Ad van der Ven op 29 januari 2023 om 17:26
Men had in die tijd dus niet in de gaten dat de planeet X in feite de maan was en de planeet Y de aarde.
Ad van der Ven op 30 januari 2023 om 13:32
Toch nog een vraag. De stand van de aarde t.o.v. de eclips verandert niet. Als je de draaias van de aarde loodrecht projecteert op de eclips dan krijg je een recht lijnstuk. Dat lijnstuk verandert voortdurend van positie gedurende het jaar. Het lijnstuk valt samen met de lijn die de aarde verbindt met de zon tijdens een zonnewende. Mijn vraag is nu of het precies zo gesteld is met de baan waarin de maan draait om de aarde. De snijlijn van die baan met de eclips vormt ook een lijnstuk. Ook dat lijnstuk verandert voortdurend van positie gedurende het jaar als de stand van de baan van de maan om de aarde niet verandert. . Als dat inderdaad het geval is, op welke twee dagen van het jaar valt dat lijnstuk dan samen met de lijn die de aarde verbindt met de zon?
Theo de Klerk op 30 januari 2023 om 14:01
De orientatie van die snijlijn verandert niet (tov verre sterren) maar daardoor zal het tweemaal per jaar door de zon (en altijd de aarde) gaan. Maar welke dagen van het jaar dat zijn (een half jaar apart van elkaar) zou ik niet meteen weten.

Jan van de Velde op 30 januari 2023 om 14:28
hier heb je alvast even een lijstje met een aantal van die data:
http://hemel.waarnemen.com/maan/maansverduisteringen_2001-2050.html

Groet, Jan
Theo de Klerk op 30 januari 2023 om 15:59
Maar er zijn dus ook veel data waarbij op een dergelijk moment de maan zich in een andere positie van zijn omloopsbaan bevindt en er geen enkele verduistering plaats vindt (en de knooppunten aan uiteinden van de snijlijn niet herkenbaar aan de hemel staan)
Ad van der Ven op 30 januari 2023 om 16:32
De zin: "Maar er zijn dus ook veel data waarbij op een dergelijk moment de maan zich in een andere positie van zijn omloopsbaan bevindt en er geen enkele verduistering plaats vindt (en de knooppunten aan uiteinden van de snijlijn niet herkenbaar aan de hemel staan)." Voor een zons- cq. maansverduistering zijn er dus twee voorwaarden nodig. Niet alleen moet de snijlijn samenvallen met de zon-aarde lijn, maar ook de knooppunten aan de uiteinden van de snijlijn moeten op de zon-aarde lijn vallen.
Jan van de Velde op 30 januari 2023 om 17:06

Ad van der Ven

 Voor een zons- cq. maansverduistering zijn er dus twee voorwaarden nodig. Niet alleen moet de snijlijn samenvallen met de zon-aarde lijn, maar ook de knooppunten aan de uiteinden van de snijlijn moeten op de zon-aarde lijn vallen.

 Dat is volgens mij één en dezelfde voorwaarde.

Maak in elk geval de grote lijn van dit verhaal aub niet moeilijker dan het is. 

De aarde draait rondjes rond de zon. De aardas staat hierbij onder een hoek van 23 graden met het baanvlak (de ecliptica) en wijst daarbij steeds naar dezelfde sterren, zodat tijdens een rondje afwisselend noordelijk of zuidelijk halfrond feller worden beschenen: de seizoenen. 

Dat behoud van draairichting geldt ook voor dat baanvlak van de maan. 

NB, net als bij alle ronddraaiende zaken, denk aan een tol, zit daar echter ook een beetje meer of minder schommeling in, dus er zijn geen vaste datums in het jaar aan te wijzen waarop die knopenlijn precies op de lijn aarde-zon ligt. Dat verloopt merkbaar in de tijd. De aardas schommelt ook, maar dat gaat in perioden van tienduizenden jaren, dus dat merken we niet (althans niet in een mensenleven) aan onze markante zonsmomenten (langste dag, kortste dag, etc). Die vallen wèl steeds op dezelfde dagen ni het jaar.  

Groet, Jan

Ad op 31 januari 2023 om 13:44
Jan van de Velde
Je schrijft: "Dat is volgens mij één en dezelfde voorwaarde.". Dat zie ik nu ook in. Wat ik bedoelde te zeggen is, dat de maan zich ook feitelijk op de knooppunten moet bevinden (de tweede voorwaarde).
Ad op 02 februari 2023 om 00:53
Dat van de maanknooppunten wordt allemaal mooi uitgelegd op:

https://www.youtube.com/watch?v=mPk23GA3Q8c&ab_channel=TheCelestialQuest
Theo de Klerk op 02 februari 2023 om 01:39
Zo langzamerhand wordt dit een religieuze discussie die toevallig over maanknopen gaat maar verder geen plek heeft op dit forum.
Ad op 02 februari 2023 om 15:15
Waarom een religieuze discussie. Dat begrijp ik niet. Het is eerder een discussie over de vraag hoe in de geschiedenis van de astronomie het idee van schaduwplaneten, Rahu en Ketu, is ontstaan en dat dat idee rust op een misverstand. Men zag namelijk niet in dat wat ik de planeten X en Y noem in feite de maan en de aarde waren. Lijkt me interessant om te weten.

Plaats een reactie

+ Bijlage

Bevestig dat je geen robot bent door de volgende vraag te beantwoorden.

Clara heeft vierentwintig appels. Ze eet er eentje op. Hoeveel appels heeft Clara nu over?

Antwoord: (vul een getal in)