Dag Claudia,

Dit is een nogal oneerlijke promotionele vergelijking. Met deze uitgangspunten zou ik het zelfs misleidende reclame willen noemen. 

Een gemiddelde kamer in Nederland is geen 270 m³ groot. Dat is het volume van een hele jaren 60 rijtjeswoning. 

Maar ook met betere cijfers is het niet te vergelijken. Een kruik is een héél plaatselijke verwarming met ook nog eens een beperkte "houdbaarheid" , want als de warmte er niet uit kan heb je er niks aan. Dus na een uurtje of twee is het ding wel ongeveer koud. Maar in de tussentijd heb je warme voeten gehad en dat is heel belangrijk om in een koude kamer nog een enigszins comfortabel gevoel te hebben. Ik ben trouwens nog van de generatie die als kind 's winters regelmatig met ijsbloemen op de ramen van de slaapkamer moest gaan slapen. Dan is zo'n kruik onder de 3-4 dekens heerlijk hoor.  

Een kruik van 3L opwarmen van 10 naar 60 ^oC kost een energie van 3 x 4180 x (60-10) = 627 000 joule. Ongeveer ¹/₆ kilowattuur, ongeveer ¹/₆₀ m³ gas. 

Onder mijn bureau ligt er een voetenwarmmatje, dat ik op koude dagen nog wel eens gebruik. 30 watt. Dat kan ik voor 627 000 J : 30  = 20 900 s = bijna 6 uur laten draaien. 

Dergelijke dekentjes zijn er ook voor in bed. Zou ik eerder aanbevelen dan kruiken. 

Maar laten we dat niet gaan vergelijken met het opwarmen van een heel huis. Ik hoop dat niemand bij zijn volle verstand dat ooit nog gaat doen, ook al zakken de kosten terug naar wat ze een jaar terug waren. We hadden al 30 jaar terug eens een beetje duurzamer moeten gaan leven. Maar ook, de meeste warmte die je in huis brengt is niet om de lucht op te warmen.
Een ruime woonkamer 8 x 4 x 2,6 = 83 m³. 
Bevat 83 x 1,29 = 107 kg lucht. 
Dat kost 1000 J om dat een graadje op te warmen, van 10 naar 20 graden dus 10 000 J 
Dat is dus 1 070 000 J, minder dan 2 kruiken dus. Niet echt een verkoopargument voor kruiken dus. 

Maar het sommetje dat jij zoekt en ik hierboven maakte is onzinnig. Ten eerste moeten er muren vloeren en meubilair mee opgewarmd worden, en dat gaat om veel meer kilogrammen stof da wat er aan lucht in die kamer hangt. Ten tweede lekt er veel warmte weg naar buiten door muren, ramen en vloeren. En dat laatste is precies wat je kachel de hele dag doet: die weglekkende warmte de hele dag aanvullen. Om hoeveel kruiken dat gaat kan makkelijk een factor 10 verschillen van het beste normale huis naar het nog net niet onbewoonbaar verklaarde kot. 

Ik heb een gewoon rijtjeshuis, 1970, netjes nageïsoleerd. En ik stook al jaren verstandig. Een normale Nederlandse winterdag kost me een kuub of 3 aan gas, een vorstdag een kuub of 6.  Komende winter gaan we eens uitproberen hoeveel minder dat nog kan met wat dingen als exta aankleden en zo. Maar geen kruiken denk ik. Op zijn best hier en daar zo'n miniatuur elektrisch dekentje.

groet, Jan

Het is waarschijnlijk comfortabeler om voor een infrarood paneel te zitten waarbij warmte via straling je bereikt (zoals in de zon zitten of voor een open haard). Vel papier ervoor en ineens is veel warmte weg. Of je voeten in een voetenwarmer te plaatsen (die voelen meestal als eerste de kou).

Een kruik van 3 liter (3 dm³ = 0,001 m³) opwarmen van ca. 10 graden naar 60 graden kost aan energie:  Q =  m c_w ΔT = (Vρ) c_w ΔT =  (3.10^-3 m³ x 1000 kg/m³)  4,18.10³ J/kgK x (60-10) = 627 .10³ J = 627 kJ
Als aardgas bij verbranding 32 . 10⁶ J/m³ vrijgeeft, dan is dus 627 .10³/32.10⁶  = 19,6 . 10^-3 m³ aardgas nodig om die kruik op te warmen. Met een prijs van € 1,40 /m³ (waarvan de helft waarschijnlijk belasting, accijns en winst is) is dat dus nog geen 3 cent.
Waarschijnlijk in praktijk het dubbele: opwarmen (ketel, pan, boiler) gaat met verliezen gepaard.

Berekenen met een kamer van 270 m³ (een balzaal (3 m hoog 9 m lang en 10 m breed) - lever je kruiken aan het paleis op de Dam?) is dubieus: moet die eerst worden opgewarmd (vanaf hoeveel graden?), hoeveel lekt er aan warmte weg door tocht, koude muren/ramen?  Dat heeft nogal een grote invloed op het eindresultaat. 
Stel dat de  kamer met volume 270 m³ geisoleerd is maar in een uur terugzakt van 20 naar 18 graden. De CV moet dat verlies weer aanvullen:  Q = m c_w ΔT = ( 270 x 1,3 kg/m³ ) 1.10³ J/kgK (20-18) = 702.10³ J  Dat wordt (zonder verliezen in ketel, leidingen, muren, meubilair e.d.) geleverd door 702.10³/32.10⁶ = 22 . 10^-3 m³ gas hetgeen  €0,06 kost.

Een kruik verwarmen van 5 ct (en dan ermee "ingepakt" zitten) of een kamer verwarmen voor 6 cent... aan ieder de keuze. Met meenemen van de verliezen verdubbelen beide prijzen wellicht.
En als in de kamer het raam openstaat (het duivelse dilemma voor scholen: stoken maar vanwege coronabestrijding ramen open) of tocht dan kan 6 cent zomaar 30 cent worden want dan stook je vooral voor de vogeltjes buiten.

Een alternatief kan zijn verwarmde kleding (meestal via een USB poort geladen batterij die met warmtedraden een T-shirt, handschoenen, schoenen en/of body warmer verwarmen) - maar die kosten wat meer dan een kruik. Maar zijn veel flexibeler en daarmee kun je jezelf verwarmen terwijl de kamer op 16-18 graden blijft.

Beste Theo en Jan, dank voor jullie berekeningen. Dat is precies waar het aan ontbreekt. Het is zo lastig om de juiste keuzes te maken omdat je niet makkelijk zelf de energieberekening kan maken. Ik gooi er nog een in. Wij hebben een grote woonkamer (90M2)  en gebruiken 's avonds een kruik voor plaatselijke verwarming in onze stoel. Die warmen we die avond nog een keer op. (dus 2 kruiken 2 keer). De verwariming staat dan op 19 graden. Maar we hebben een Quooker. Maakt het uit, gegeven het feit dat er opgewarmd water is waarmee we onze kruiken vullen, of komt dat uit op dezelfde berekening? Nu ben ik bezig om naar een infrarood verwarming te kijken maar schrik dan van de wattages.

elektrische verwarming is bijna 2,6 x duurder dan gas: 1 m3 gas kost €1.40, het equivalent in energie is 9 kWh elektriciteit voor 9x€0,40=€3,60.
Maar een IR paneel kan toch beter zijn als je lokaal (boven tafel) of tijdelijk (in een badkamer) je lichaam wilt verwarmen ipv de hele ruimte - zoals zonnestralen dat ook doen zolang je niet in de schaduw staat. De omringende lucht wordt dan niet opgewarmd (wel indirect: naarmate de grond en stenen opwarmen doet dit ook de lucht opwarmen).

Sommigen beweren dat Quookers goedkoper of besparend zijn (zeker de reclame) maar volgens mij is dat nep. Er wordt een boiler op bijna 100 graden gehouden. Elke boiler verbruikt nodeloos energie door uitstraling en afkoeling in de perioden dat het water niet getapt wordt. Gepast water opwarmen wanneer het nodig is, is altijd goedkoper. Kost een beetje meer tijd, dat wel.

De kamer eenmalig opwarmen naar  19 graden vereist mcΔT warmte voor de lucht (bij 9x10x3 m³ kamerhoogte (270 m³, 350 kg lucht) schat ik zo'n 41 893 kJ per graad verwarming of 1,3 m³ gas verstoken) maar een veelvoud voor de "kamerdoos" van muren, meubels, ramen, vloer, plafond die ook tot die  temperatuur moeten worden opgewarmd en daarvoor veel meer energie nodig hebben dan lucht. Tegelijk gaat alles wat opwarmt ook door geleiding en straling weer warmte afstaan. Daar is geen eenvoudige formule voor. Wel of geen isolatie van ramen, muren, vloer maken een groot verschil. Meten is weten. Als je een slimme meter hebt zou je eens een P1 meter (zo'n 30 euro, google op P1 voor informatie) aan je slimme meter moeten hangen en elke seconde  op je tablet of smartphone kunnen zien hoeveel elektriciteit je gebruikt (en elke 5 min het gas)

Wat die kruiken betreft: waar die warmte (energie) vandaan komt maakt voor de stroom- of gasmeter niets uit. De Quooker zal waarschijnlijk elektrische energie gebruiken (aantal kWh) om heet water voor de kruik te leveren. Als je weet hoeveel water in de kruik kan, wat de normale watertemperatuur is en wat de Quooker levert, dan weet je hoeveel joule is gebruikt en dus hoeveel kWh dat gekost heeft. Of je de Quooker gebruikt of een fluitketel water op het gas opwarmt: de benodigde energie is dezelfde. Hooguit verspil je met het gas wat meer (vlammen verwarmen niet alleen de ketel met inhoud) maar 1 m³ gas is 2,6 x goedkoper dan dezelfde energie in kWh elektriciteit.

In veel gemeenten zijn er vrijwilligersorganisaties die adviseren op gebied van energiegebruik. Voor minima kunnen ze vaak ook kleine maatregelen gratis uitvoeren. Voor huiseigenaren kan worden bekeken wat zinnige maatregelen zijn (waarvan de gebruiker dat ook vindt). Dergelijke "energie coaches" kun je eens laten langskomen. Soms ook met warmte-camera (is een temperatuurcamera en geen warmtecamera) om lokale "hotspots" en koude lekken te detecteren. Kijk eens op je eigen gemeente website voor nadere informatie.

Onder: de auteur weerspiegeld in een balkondeurraam (dus geen temperatuur van buiten)