Dag K. Kamstra,
Vermoedelijk gaat het bij de Grundschwingung om de grondtoon van het trillende object, zoals een de snaar van een viool of de luchtkolom in een orgelpijp of in de keelholte van een mens. De grondtoon is de laagste toon (kleinste frequentie) die het object kan voortbrengen. De grondtoon is een natuurkundig begrip uit de studie van trillingen en golven.
Zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Grondtoon_(natuurkunde)
en https://de.wikipedia.org/wiki/Grundfrequenz
Groet, Jaap

Beste Jaap,

Heel erg bedankt voor de reactie. Ook 'grondtoon' was ik al tegengekomen, maar ik kon niet beoordelen of dit de juiste vertaling was, omdat al deze begrippen voor mij zo abstract zijn... Dank voor de bevestiging!

Groet,
Klaske Kamstra

Grondtoon  (uit: Physik - die Lernbox)

Ook bedankt voor de bijdrage, Theo de Klerk!
Ik kom inderdaad ook nog weer andere termen tegen: eigenfrequentie, 1e harmonische, grondfrequentie ( = de laagste eigenfrequentie). En je hebt Grundschwingung vs. Oberschwingung (grondtoon vs. boventoon).
Zelf kende ik 'grondtoon' alleen uit de muziek, maar de eerste omschrijving in Van Dale luidt:
1. na­tuur­kun­de laag­ste toon die een li­chaam kan voort­bren­gen.
Wikipedia stel weer: De laagste frequentie wordt afhankelijk van het vakgebied onder andere "fundamentele frequentie", "basisfrequentie" of "grondtoon" genoemd.
Klopt het dat ik 'grondtoon' ook met een gerust hart in een andere context dan de muziek kan gebruiken?

Alvast bedankt!
Klaske

dag Klaske,

Dat lijkt me eerder een taalvraag: als ik als Nederlander "toon" lees denk ik toch wel minstens aan geluid. Dus grond"toon" zou ik niet gebruiken in het kader van bijvoorbeeld brugdekken die heen en weer zwaaien in de wind. Dan is eigenfrequentie een gebruikelijke term. 

Groet, Jan

Dag Klaske,
• Ofschoon Van Dale 'fundamentele frequentie', 'basisfrequentie' en 'grondtoon' op een lijn stelt, zijn frequentie en toon natuurkundig verschillende begrippen. De frequentie is het aantal trillingen dat per seconde wordt uitgevoerd. Bij toon denken we eerder aan een geluid met een zekere, ehh… toonhoogte. Frequentie is een meetbare grootheid, toon niet.
• Evenals Jan denk ik bij grondtoon in de eerste plaats aan geluid, niet noodzakelijk muziek. Mogelijk zijn er vakgebieden waar men toch 'grondtoon' gebruikt voor de trilling met de laagste frequentie, ook al is er geen geluid.
• Of dit geldt voor de civiele techniek, weet ik niet. Vroeger veroorzaakte de wind soms hinderlijke trillingen van de tuien waaraan het brugdek van de Rotterdamse Erasmusbrug hing. Bouwkundigen houden rekening met de mogelijkheid dat een hoog gebouw (mast, wolkenkrabber) door de wind in een zijwaartse trilling komt.
• Een ander vakgebied is de astroseismologie. Processen in een ster veroorzaken golven met verschillende frequenties. De golven zijn onhoorbaar, maar op aarde met telescopen waarneembaar aan het steroppervlak. Studie van de rimpelingen draagt bij aan de kennis van inwendige processen.
• 'Grondtoon' lijkt me gepast voor geluid, ongeacht of het muziek is. Met 'grondtoon' zou ik voorzichtig zijn buiten de context van geluid. 'Grondfrequentie' ligt dan meer voor de hand voor de modus met de laagst mogelijke frequentie.
• Het begrip 'eigenfrequentie' kan niet alleen duiden op grondfrequentie, maar ook op een geheel veelvoud ervan. Het zelfstandig naamwoord 'harmonische' (meervoud -n, met archaïsche sch) wordt in de natuurkunde, ook buiten de sfeer van geluid, gebruikt voor trillingen met een veelvoud van de grondfrequentie.
Groet, Jaap

https://nl.wikipedia.org/wiki/Harmonische
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eigenfrequentie

Dag Jan en Jaap,

Dank voor de (uitgebreide) reacties. Mijn vraag is inderdaad ook bovenal een taalvraag, Jan (als onverbeterlijke alfa heb ik nauwelijks inzicht in de materie ;-), en je voorbeeld is dan ook verhelderend.

Ik had op basis van Jaaps eerdere reactie al voor 'grondtoon' gekozen en ook uit de tweede begrijp ik dat 'grondtoon' van toepassing kan zijn als het over geluid in brede zin gaat (niet per se muziek). In de Duitse tekst gaat het over het onderzoeken en analyseren van de geluiden die olifanten zoal maken (bioakoestiek).

Bedankt maar weer!
Klaske

PS Niet Van Dale, maar Wikipedia stelt 'fundamentele frequentie', 'basisfrequentie & 'grondtoon' (min of meer) op een lijn. Van Dale geeft:
1 na­tuur­kun­de laag­ste toon die een li­chaam kan voort­bren­gen
2 mu­ziek toon waar­op een toon­lad­der is ge­bouwd
3 mu­ziek on­der­ste toon van een drie­klank of sep­tiem­ak­koord
etc.

 hou het dan gerust op grondtoon.

Bedankt nogmaals voor jullie reacties. Ik ben er enorm mee geholpen!

Klaske

Ik heb toch nog even een vraag over een Duitse term: Frequenzanteil of (meervoud) Frequenzanteile.
Ik heb het vertaald met 'frequentiecomponent'. Klopt dit?
Een voorbeeldje in context: Wir arbeiten viel mit Elefanten, deren tiefste Frequenzanteile im Infraschallbereich unter zwanzig Hertz liegen, so tief, dass ich sie als Mensch nicht wahrnehmen kann.

Frequenties hebben geen component. Zoals een steen ook geen component heeft.
Met "Anteil" wordt hier meer "bijdrage" bedoeld.
Mijn vertaling van 
>"deren tiefste Frequenzanteile im Infraschallbereich unter zwanzig Hertz liegen, so tief, "
zou zijn:
"waarvan de laagste frequenties in het infrasoon gebied onder 20 Hz liggen, zo laag zijn dat (ze onhoorbaar zijn)"
De olifanten produceren geluid in een groot aantal frequenties, de laagsten zijn daar een onderdeel (als in "behoort tot de groep", niet "is samengesteld uit") van.
(vergelijk een gebouw uit legostenen: gebouw is samengesteld uit lego stenen, de stenen behoren tot de groep "lego" maar hun samenstelling is soorten plastic waaruit elke steen is opgebouwd. Het gebouw is uit lego stenen opgebouwd, niet uit soorten plastic (in eerste instantie))

Ik vind trouwens de Duitse tekst hier dubbelop: de definitie van infrasoon, ook van het Duitse infraschall, is een toon die onder het menselijk gehoorbereik ligt. 
dat stukje uitleg kan dus beter achter een "dat wil zeggen" geplaatst worden

"waarvan de laagste frequenties in het infrasoongebied liggen , d.w.z.  onder 20 Hz, zo laag dat ze voor mensen onhoorbaar zijn". 

Een beetje laat, want druk vanwege de deadline, maar nog bedankt voor de hulp, toelichting en goede tip, Theo en Jan!