Dag Hannah,
Of de stelling klopt, hangt af van de ophanging. Laten we uitgaan van twee vaste katrollen bovenaan, naast elkaar bevestigd aan het plafond. En twee losse katrollen onderaan, die naast elkaar bevestigd zijn aan een horizontale balk waaraan je piano hangt. De balk kan op en neer bewegen en de piano beweegt mee. Neem aan dat alle stukken touw verticaal zijn, niet schuin. En neem aan dat de hijsinstallatie niks weegt en dat er geen wrijving is.
a. Stel dat je spierkracht omhoog trekt aan het begin van het touw. Het einde van het touw zit vast aan de balk onderaan. Teken een zij-aanzicht, dan zie je dat de balk hangt aan vijf stukken touw. De hijskracht op de piano is vijf maal zo groot als je spierkracht.
b. Stel dat je spierkracht omlaag trekt aan het begin van het touw. Het einde van het touw zit vast aan het plafond bovenaan. Teken een zij-aanzicht, dan zie je dat de balk hangt aan vier stukken touw. Het stuk touw waaraan je omlaag trekt, telt niet mee want daar hangt de balk niet aan. De hijskracht op de piano is vier maal zo groot als je spierkracht.
Het bovenstaande klopt niet precies, want de hijsinstallatie weegt ook iets.
Kies je a want vijf maal? Au, m'n rug! Of kies je b, want dan kun je aan het touw gaan hangen?
Misschien is het nog anders bij de opdracht in je boek. Kun je een foto of tekening plaatsen?
Groet, Jaap

Bij takels met LOSSE katrollen geldt dat het aantal touwen dat naar/van de katrol afgaat overeenkomt met het aantal malen dat je minder kracht hoeft uit te oefenen om iets op te hijsen. Maar, door behoud van energie of arbeid,  W = F.s  betekent 4x minder kracht F wel 4 x afstand s ofwel minder zwaar hijsen maar wel over een veel langere afstand touw trekken om dezelfde hijshoogte te bereiken.