dag Ad,

"broeikas" is inderdaad een soort van misnomer. In een tuinbouwkas is het belangrijkste warmte-effect dat stralingsenergie (zowat alle golflengtes) van de zon grond en planten opwarmt, die dan weer de lucht opwarmen, en die warme lucht kan niet wegwaaien. Een echte broeikas voorkomt dus voornamelijk warmteverlies door stroming. 

Er stromen echter nauwelijks gassen onze atmosfeer uit, dus in die zin werkt de atmosfeer niet als een broeikas. 

Wat er wèl gebeurt is dat de stralingsenergie van de zon (een groot deel van de golflengten van het elektromagnetisch spectrum) relatief ongehinderd door de atmosfeer dringt, en bij botsing met materie op het aardoppervlak wordt omgezet in warmte. 

Een groot deel van deze warmte wordt weer uitgestraald, in het infrarode spectrum dit keer. Er ontstaat zo een evenwicht van ontvangen energie en weer uitgestraalde energie. Zonder atmosfeer zou dat uitstralen geheel ongehinderd plaatsvinden en zou het behoorlijk koud worden op aarde. 


Echter, onze atmosfeer bevat een aantal gassen die infrarood behoorlijk sterk absorberen. Die zenden dat even later dan ook wel weer uit, maar in alle richtingen, deels dus ook terug richting aardoppervlak. 

Dus waar het dak van een echte broeikas warmteverlies door stroming tegengaat, gaan de moleculen van deze "broeikas"gassen warmteverlies door (uit)straling tegen. 

Bekendste broeikasgassen: waterdamp, CO₂ en methaan.

De broeikasgassen samen zorgen op aarde voor een evenwichtstemperatuur die (naar ik meen me te herinneren) rond de 30 graden celsius hoger ligt dan zonder deze broeikasgassen. Leve de broeikasgassen dus. 

Wat echter meer en meer als probleem wordt beschouwd is dat, door een oplopend gehalte aan broeikasgassen, die evenwichtstemperatuur gemiddeld oploopt. Er wordt dus gesproken van een "versterkt broeikaseffect" . Wat van het goede te veel, en dat kan voor de huidige mensheid best wel eens serieuze problemen gaan opleveren. 

Groet, Jan

Vaak wordt in discussies ook, m.i. onterecht, de planeet Venus genoemd waar het broeikaseffect uit de hand gelopen is omdat de planeet een zeer dikke atmosfeer heeft van vooral broeikasgassen.
Wat Venus onvergelijkbaar met de aarde maakt is dat hier een groot deel van die gassen (vooral CO₂) wordt omgezet in zuurstof (geen broeikasgas) door bomen en planten en hun fotosynthese proces.
Daarmee kan op aarde het broeikaseffect worden beperkt en gestabiliseerd op wat het nu is of 100 jaar geleden was. Proberen de hoeveelheid CO₂ en methaan CH₄ beperkt te houden is wat de klimaat-strijders willen.
De grote discussie blijft in een welles/nietes discussie steken omdat geen van de partijen onomstotelijk bewijs levert (wel veel waarop door anderen dan weer wordt afgedongen) dat de CO₂ toename en bijkomende klimaatverandering geheel aan de mensheid is toe te schrijven of een of ander proces is dat toch plaatsvindt ondanks de CO₂ beperkingen die men wil doorvoeren. Uiteindelijk was het hier miljoenen jaren geleden ook veel warmer, daarna veel kouder en nu weer warmer dan destijds...

Hi Jan en Theo,

Dank voor jullie snelle en verhelderende antwoorden. Toch nog een vraag.

In een gastbijdrage van Paul Braat op Climategate met als titel: Is CO2 schuldig?


https://www.climategate.nl/2019/03/is-co2-schuldig/


vermeldt Braat een studie van Nikolov en Zeller (2017) waarin zij "met uiterste nauwkeurigheid de temperatuur aan het oppervlak van een aantal planeten rond de zon' voorspellen (de rode regressielijn in figuur 5 (rechts)." Hun model "berekent de temperatuur door middel van afstand tot de zon en druk aan het oppervlak van de planeet (afhankelijk van dikte van de atmosfeer en zwaartekracht)." In hun model "was aanvankelijk ook de samenstelling van de atmosfeer opgenomen, met broeikasgassen en CO2, maar de precisie is het grootst zonder broeikasgassen."

Nu hebben Nikolov en Zeller geen rekening de zonactiviteit, zoals gemeten door zonnevlekken.

Figuur 9 (links) laat een duidelijk verband zien tussen de zonactiviteit volgens zonnevlekken en de temperatuur op het noordelijk halfrond [Scafetta 2006] in de periode van 1600 - 2000.
2
Figuur 9 (rechts) laat een duidelijk verband zien tussen de zonactiviteit volgens zonnevlekken en temperatuur op het noordelijk halfrond in de periode 1880 - 2000 [Soon 2005].

Het lijkt er wel op dat de temperatuur van de atmosfeer nagenoeg helemaal verklaard wordt door de zon en de druk aan het oppervlak van de planeet.

Bestaat er ook een plaatje zoals dat van Soon, maar dan op de x-as de CO₂-uitstoot?

Als dat zo is zou je door middel van partiële regressieanalyse het effect van de CO₂-uitstoot kunnen zien na uitsluiting van het effect van de zonactivitet. Is een dergelijke analyse al eens gemaakt.

Ik moet eerlijk zeggen dat Paul Braat me nogal aan het twijfelen heeft gebracht voor wat betreft de CO₂-uitstoot als verklaring voor de opwarming van de aarde.


Literatuur

NIKOLOV & ZELLER (2017). New Insights on the Physical Nature of the Atmospheric Greenhouse Effect Deduced from an Empirical Planetary Temperature Model. Environ Pollut Climate Change 2017, 1:2)
[Soon 2005].

SCAFETTA & WEST (2006). Phenomenological reconstructions of the solar signature in the Northern Hemisphere surface temperature records since 1600. Journal of Geophysical Research, 112, D24S03, doi:10.1029/2007JD008437

SOON WWH (2005).Variable solar irradiance as a plausible agent for multidecadal variations in the Arctic-wide surface air temperature record of the past 130 years. Geophysical Research Letters, 32, L16712, doi:10.1029/2005GL023429,

Het probleem met de modellen die doorgerekend worden is dat (onbedoeld hoop ik) blijkbaar belangrijke factoren worden vergeten. En zo rekent ieder naar zijn gewenste antwoord toe. 

Of andere grafieken bestaan is een vraag waarop ik geen antwoord weet. Misschien wel, misschien niet. En zo ja, zijn op elkaar lijkende grafieken dan wel voorzien van meetgegevens die vergelijkbaar zijn en onder dezelfde voorwaarden zijn verkregen en onder dezelfde aannames zijn doorgerekend?
 
Dit forum is verder niet de plek voor deze discussies - daarvoor ontbreekt de specifieke kennis. Dat geldt voor veel anderen ook maar die stellen zich stelliger op.

De dramatische rapporten van "De Club van Rome" uit 1972 (Aula pocket 500) bleken ook geheel niet uit te komen. En dichter bij huis: alle "doorrekenplaatjes" van het CBR voor de regering blijken ook telkens weer in de realiteit niet te kloppen voor de financien van grote groepen mensen.
Maar dat zegt niets over de klimaat discussie. Als ergens een "point of no return" bestaat, dan wil je dat niet bereiken. Maar als...als...als...

In het artikel van Soon (2005) is er in Figuur 1 sprake van twee grafieken. In beide grafieken geeft de x-as de tijd in jaren weer (1880-2000) en de y-as de Arctische lucht temperatuur anomalie (Arctic-wide air temperature anomaly = AWATA). In de bovenste grafiek wordt AWATA vergeleken met de totale zonneuitstraling (total solar irradiance = TSI). In de onderste grafiek wordt AWATA vergeleken met de atmosferische koolstofdioxide (atmospheric carbon dioxide = ACD). Het is duidelijk dat AWATA en TSI redelijk met elkaar overeenkomen. Het is ook duidelijk dat AWATA en ACD helemaal niet met elkaar overeenkomen met name niet in de periode 1920-1960. Het lijkt er dus op dat de veronderstelling dat de CO₂-uitstoot de oorzaak zou zijn voor de opwarming van de atmosfeer niet juist is. 

Het lijkt er dus op die conclusie van je niet overeenkomt met de conclusie van de onderzoeker: jouw conclusie gaat gelijk wereldwijd, Soons conclusies zijn toch heel wat genuanceerder, o.a. beperkt tot het noordpoolgebied, en verder met stukken tekst als:


En daarmee is dan gelijk het gevaar aangetoond van ondeskundigen als jij en ik die gaan proberen wetenschappelijke onderzoeksresultaten te interpreteren.

Zoals Theo al opmerkte: En dus gaan we deze discussie maar sluiten voordat er nog veel meer misverstanden de wereld in gaan dan er al zijn.

Groet, Jan