dag Saskia,

dat neppen gaat wel meevallen, ik vermoed eerder onnodige misverstanden.

Eéntje daarvan zit in elk geval bij jou:

• De wet van Avogadro zegt namelijk dat de dichtheid van ieder gas hetzelfde is, op 273 K en 1 bar.

Dat zegt die wet van Avogadro niet, die zegt dat een zeker volume gas, bij gelijke druk en temperatuur, steeds eenzelfde hoeveelheid gasmoleculen zal bevatten ongeacht het soort gas. De gemiddelde massa per gasmolecuul kan hierbij echter verschillen, en zo krijg je verschillende dichtheden (in kg/m³). Dichtheid is dus een kwestie van massa per volume, en daarbij heeft helium (je weet wel van die ballonnetjes) bij gelijke druk en temperatuur een dichtheid die ongeveer 7 x zo laag is als die van lucht. Daarom gaan die heliumballonnetjes ook opstijgen in lucht, kwestie van opwaartse kracht (Archimedes) zoals een kurk ook zal opstijgen in water. Zwavelhexafluoride heeft een nog veel grotere dichtheid (in kg/m³(n) dus) dan lucht.

Ik kan trouwens de xml-bestanden waar je naar refereert zo gauw niet vinden. Heb je een link? 

De gasunie rekent dus of op normaalkubiekemeters, dwz 

ik citeer:
normaal kubieke meter [m3(n)]
een hoeveelheid gas die onder normaalcondities een volume inneemt van één kubieke meter [m3], waarbij onder normaalcondities wordt verstaan: de condities die gelden bij een temperatuur van 273,15 K (0ºC) en een absolute druk van 101,325 kPa (1,01325 bar)

Nou varieert in de praktijk de druk waarbij wordt afgeleverd aan jouw ketel en zo, want die werken alleen maar goed als dat gas op 30 mbar boven de heersende luchtdruk wordt afgeleverd. Daarvoor zit er een regelklep bij je gasmeter. Maar dat gas wordt dus NIET steeds afgeleverd op normaaldruk, dan zou het heel gevaarlijk kunnen worden in huis als er een lagedrukgebied passeert, en zou er geen gas meer uit het fornuis komen als er een hogedrukgebied passeert.

Wat de gasunie doet is uitgaan van een gemiddelde toestand rondom de huishoudgasmeter (en dat wil zeggen 7°C - ongeveer de temperatuur onder de grond op diepte van de gashoofdleiding- en 1013,25 mbar) en voor de calorische waarde die aardgas onder die omstandigheden heeft wordt afgerekend. De prijs van een huishoudkuub is dus wat lager dan de prijs van een normaalkuub. Kwestie van een simpele omrekening op temperatuur. 

Dat wil zeggen dat je in twee gevallen maximaal een paar tientjes pech hebt per jaar:

1. Als je (bijv) in een appartementengebouw woont en je gasmeter in een inpandige en dus gemiddeld warmere meterkast staat.
2. Als je hoog woont, bijvoorbeeld bovenin een torenflat, of in Limburg.

In geval 1 betaal je per 5°C dat je gas gemiddeld warmer is dan +7°C ongeveer 1% teveel. Als het gas onderweg naar de meterkast en in je goedgeïsoleerde meterkast zelf lekker kan opwarmen kan dat dus makkelijk oplopen tot een procent of drie. 

In geval 2 geldt dat de omgevingsluchtdruk ongeveer elke 8 m met 1 mbar daalt. Wie 80 meter hoog woont krijgt zijn gas dus op 10 mbar  ≈ 1% lagere druk afgeleverd, en betaalt dus 1 % meer voor dezelfde warmte dan de benedenbuurman op de begane grond. Maar de autoriteit consument en markt heeft daar deels wat op gevonden. 

En met zijn allen in Nederland hebben we nog een klein beetje voordeel (ca 0,2%), omdat de Gasunie uitgaat van 1013,25 mbar  terwijl volgens langjarige gemiddelden van het KNMI dat in Nederland op zeeniveau eerder op ongeveer 1015 mbar ligt.

Nou zouden we allemaal  druk- en temperatuurcorrigerende gasmeters kunnen laten plaatsen. Die zijn echter verrekte duur vergeleken met de huidige standaard balgmeters en dat gaat voor verreweg de meeste Nederlanders dan ook meer kosten dan opleveren. Ik denk niet dat dát ervan gaat komen.

Ten slotte zou je nog, pragmatisch, in overweging kunnen nemen dat nagenoeg iedereen aardgas gebruikt, en de staat de enige aandeelhouder van de Gasunie is. En de staat heeft tóch geld nodig, dus of ze dat nou uit een beetje teveel aardgasbaten haalt of uit een beetje meer belasting hier en daar maakt dan op macroschaal ook niks meer uit ;) 

En hoe dan ook, kwade wil van de kant van de Gasunie zou al lang en breed zijn uitgelekt. Daar werken téveel mensen om zoiets lange tijd stil te houden. 

Groet, Jan

Hallo Jan,

Wat fijn dat je zo snel en uitgebreid reageert! :-)

Wat betreft de druk en de temperatuur in onze eigen gangkasten, da's een heel ander onderwerp, het ging me nu even puur om de meetstations van de gasunie... ;-)

Maar ik zie nu dat ik de wet van Avogadro verkeerd begrepen heb. Het aantal moleculen is gelijk bij eenzelfde druk en temperatuur, ongeacht de gassoort, maar ik begrijp nu dat gas wat bestaat uit dikkere/zwaardere moleculen dan automatisch een dichtere dichtheid moet hebben als die molecuul aantallen gelijk moeten zijn. Nu ik er over nadenk zo logisch als wat, ik denk dat ik te veel heb zitten rekenen waardoor ik het niet meer helder zag... ;-) Super bedankt dus voor je heldere uitleg!

Zodra ik hier trouwens de link van de gasunie erbij wil plaatsen, krijg ik een foutmelding en wordt dit bericht niet geplaatst... :-(

Misschien lukt het zo wel, even puzzelen:

3xwDOTgasunietransportservicesDOTnlSLASHtransportinformatieSLASHkwaliteitSLASHcalorische-waardenSLASH2012-06-30DOTxml

dit is het dichtste dat ik erbij kom:

http://www.gasunietransportservices.nl/transportinformatie/kwaliteit/calorische-waarden/

Maar ik zie hier niets "verdachts" ;). Op allerlei meetstations onderweg worden dagelijks een aantal parameters vastgesteld. Ik kon niet dezelfde (van dezelfde datum), wél een andere te pakken krijgen, maar die kreeg ik dan weer niet mooi gedownload.



De dichtheid in deze tabel (relative density) is de dichtheid uitgedrukt als fractie van de dichtheid van lucht. die "0,644700" uit de tabel hierboven betekent dat een kuub aardgas maar ca 65 % weegt van een kuub lucht. Voor gewone mensen zoals jij en ik is die relatieve dichtheid niet van belang, wel voor allerlei processen in elektriciteitscentrales en procesindustrie en zo, puur vanwege de brandertechniek.

Aardgas is nou eenmaal een natuurproduct, met allerlei verontreinigingen. Ik heb geen idee hoe ik "standaard" aardgas zou moeten definiëren: het gaat ons om de hoeveelheid methaan in dat gas, dat geeft de warmte. Dat verschilt per gasveld, Slochterengas is zg laagcalorisch gas.  

WIKIPEDIA
Aardgas uit het Groningse Slochteren bestaat voor 81,9% uit CH4 (methaan), voor 3,3% uit hogere gasvormige koolwaterstoffen, en voor de 14% uit stikstofgas en 0,8% kooldioxide. Aardgas van andere winplaatsen heeft vaak een andere samenstelling

Voor gewone mensen zoals jij en ik mag dat methaangehalte niet téveel afwijken van de gewoonlijke waarde, want dan raken onze kachels en fornuizen van slag, en dat kan gevaar opleveren.Als je verhuist naar streken waar hoogcalorisch gas (met een hoger gehalte methaan) geleverd wordt, bijvoorbeeld zoals uit enkele grote Noordzee-velden, moet je apparatuur aangepast worden. Om dezelfde reden kan de gasunie niet zomaar even een paar dagen overschakelen op ander gas omdat ze bijvoorbeeld een leuk aanbiedinkje vanuit Noorwegen zou krijgen.

 Die kwaliteit wordt dus goed bewaakt, maar is achter de komma alleen van belang voor grootafnemers zoals energiecentrales en zo waar fijnafstelling van de branders op kwaliteitsschommelingetjes achter de komma al heel gauw om duizenden euro's per uur kan gaan.

En uiteindelijk betalen we allemaal een prijs per geleverde Joule energie, die voor de gewone consument dus bepaald wordt op basis van die calorische waarde per m³(n) waarbij een langjarig gemiddelde omrekeningswaarde wordt gehanteerd voor de kubieke meters die onze gasmeters in werkelijkheid hebben vastgesteld. De ene dag (in een hogedrukgebied) krijg je dus net iets meer joules voor je 65 cent dan de andere dag. 

Groet, Jan

Voor mij was het wel van belang, aangezien ik de Wobbe index wilde berekenen van het gas met de calorische factor op mijn facturen i.v.m. een rechtszaak en deze calorische factoren leken zo hoog, dat ik onderhand h-gas geleverd zou hebben gekregen en dan was ik al lang dood geweest aan een koolmonoxide vergiftiging... ;-) Ik had de Wobbe-index berekend met de relatieve dichtheid van aardgas. Maar door de xml bestanden van de gasunie, kwam ik er dus achter dat het gemengde gas een andere relatieve dichtheid had dan gewoon Groninger gas. Ik was er dus foutief vanuit gegaan dat de relatieve dichtheid van aardgas gelijk was voor alle gassen. Maar ik zie nu in dat ik deze Wobbe index nooit kan berekenen, aangezien ik de dichtheid van het gas van een bepaalde maand niet weet en dus ook geen relatieve dichtheid kan berekenen. Ik zal er nu dus maar vanuit gaan dat alles klopt qua calorische bijtellingen. Het is jammer dat we dit moeten doen op basis van vertrouwen.

Overigens, dat deze verbrandingswaarde enkel van belang is voor grootverbruikers, ben ik het niet mee eens. Voor kleinverbruikers wordt gerekend met de 7 graden methode. Maar in mijn kelderkast is echt kamertemperatuur. Daarnaast moet ik een prijs betalen per normaal kubieke meter, wat gebaseerd is op 0 graden. Temperatuur doet nogal veel met het gemeten volume. Ik ben van mening dat de kleinverbruikers flink te veel betalen voor hun gas, vergeleken met grootverbruikers (in verhouding).

"Maar door de xml bestanden van de gasunie, kwam ik er dus achter dat het gemengde gas een andere relatieve dichtheid had dan gewoon Groninger gas."

welk "gemengde gas" ?? Aardgas is van nature een mengsel. Huishoudelijke gasapparatuur is afgesteld op dat mengsel. In Nederland is alle huishoudelijke apparatuur afgesteld op Slochterengas, en als men daar om een of andere reden een "rijker" aardgas wil bijmengen moeten ook andere gassen zoals stikstof en CO₂ worden bijgemengd zodat de gewone mens niet aan de afstelling van zijn apparatuur hoeft te gaan zitten knoeien.      

  Je moet al een héél grote afnemer zijn wil er een aparte pijplijn naar je bedrijf liggen waar je niet van dat standaard-slochterenmengsel geleverd krijgt, en waar dus om die reden apart gemeten wordt.  

"Overigens, dat deze verbrandingswaarde enkel van belang is voor grootverbruikers, ben ik het niet mee eens. Voor kleinverbruikers wordt gerekend met de 7 graden methode. Maar in mijn kelderkast is echt kamertemperatuur. Daarnaast moet ik een prijs betalen per normaal kubieke meter, wat gebaseerd is op 0 graden".

Dit is NIET waar. Het is NIET zo dat jij een kuub van 7°C afneemt maar die betaalt alsof het een kuub op 0°C zou zijn. Daar zit wel degelijk een omrekeningsfactor tussen. 

En ja, zoals ik al eerder zei, per 5°C dat je leidinginhoud gemiddeld boven die 7°C zit vlak ná de meter (thermometer erop plakken en heel goed isoleren) betaal je ongeveer 1% "teveel" op dat moment. En zoals ik óók al eerder zei, tenzij we landsbreed temperatuur-en drukcorrigerende meters laten plaatsen zullen er altijd mensen zijn die ietsje meer betalen dan anderen (en andersom) . Maar áls we die meters plaatsen betalen we landsbreed meer voor ons gas dan nu. De jaarlijkse extra kosten voor die meters wegen voor de meeste consumenten simpelweg niet op tegen de winst op de gemeten kuubs. 

Je mening dat "kleinverbruikers flink te veel betalen voor hun gas" vind ik dan ook technisch ongegrond. Het gaat om maximaal enkele procenten meer of minder tussen individuele consumenten.

Gezien de verborgen kosten als milieuschade en (tastbaarder) aardbevingsschade zoals in Groningen zou zelfs gesteld kunnen worden dat we allemaal veel te weinig betalen. 

Groet, Jan

Ik zou haast denken dat je bij de Gasunie of bij een netbeheerder werkt... ;-)
We betalen wel degelijk behoorlijk te veel. De omreken functie zoals beschreven in de meetcode gas deugd van geen kanten. Ben hier een aantal jaar geleden eens flink ingedoken, te lang verhaal en ook geen zin om mensen hiervan te overtuigen. ;-)

Nee hoor, ik werk niet bij de Gasunie  .

We betalen meer dan grootverbruikers ja.  Een vrij normaal economisch verschijnsel, die krijgen kwantumkorting zullen we maar zeggen. Ik betaal dus mee aan de winst van de Gasunie, en verder betaal ik vooral een heleboel energiebelasting. En of ik nou belasting betaal via mijn energierekening, of via BTW, inkomstenbelasting of whatever, op een of andere wijze zal de staat tóch aan geld moeten komen en ben ik het dus tóch kwijt. 

Wat je denkt van de prijs die jij voor je gas betaalt is jouw zaak. Maar dat de Gasunie ons collectief zou pakken via verkeerde meetmethoden bestrijd ik. Ja, die metingen kunnen hele procenten afwijken in individuele gevallen, zoals ik hierboven al uitlegde. Maar als we die metingen zouden verfijnen zou de Gasunie er niet armer van worden, want die rekenen met gemiddelden, die gaan dankzij verfijndere meetmethoden niet ineens minder normaalkuubs gas verkopen. Sommige huishoudens zouden met een nauwkeuriger meting op jaarbasis een aantal tientallen kuub per jaar minder hoeven afrekenen, anderen weer een aantal tientallen kuub meer, en voor velen zou het weinig uitmaken. We zouden wel allemaal een paar tientjes per jaar meer meterkosten gaan betalen, zodat ten slotte alleen de producenten van gasmeters er rijker van zou worden.

Groet, Jan

Gek, want ik heb de gasunie helemaal niet genoemd als het gaat over te veel betalen voor gas. Ook de meetcode gas heeft niets met de Gasunie te maken. Maar laten we het onderwerp sluiten, mijn vraag is al lang beantwoord. ;-)

uh??

Je moet de dingen niet verdraaien. Mijn reactie was op jouw zin:

"Maar dat de Gasunie ons collectief zou pakken via verkeerde meetmethoden bestrijd ik."

De meetcode gas heeft niets met de Gasunie te maken. Ook niet het FEIT dat wij te veel betalen voor ons gas.

Ik merk dat je erg strijdlustig bent, wat ik niet helemaal begrijp. Ik heb niet zo'n zin hierin, wilde enkel een natuurkundige vraag stellen. Ik hou er nu mee op als je het niet erg vind.