opgave calcium-47
Harold stelde deze vraag op 28 februari 2017 om 10:27. Goeie dag,
Ik heb een vraagje bij deze opgave en dan letter c). Waarom zou je voor de correctiefactor de twee percentages moeten vermenigvuldigen?
Ik heb de verhouding gebruikt tussen de twee absorptiepercentages, dus 0,999/0,727. Mijn beredenering daarbij is dat je de twee metingen wil vergelijken en dus moet de absorptie op hetzelfde uitkomen (de tekst beweert immers dat het verschil in absorptie de verstoring veroorzaakt).
Toen kwam ik ook gewoon uit op 1,4.
Reacties
Harold
op
28 februari 2017 om 10:28
Dit is overigens de link: http://www.natuurkunde.nl/opdrachten/3136/onderzoek-van-bot-met-calcium-47-vwo-examen-2016-1-opg-5
Theo de Klerk
op
28 februari 2017 om 10:53
0,999 is bijna 1 dus 1,000/0,727 (=1,376) is bijna gelijk zijn aan 0,999/0,727 (=1,374) en ook binnen de significante cijfers.
Bij stralingsabsorptie door meerdere media geldt dat de uiteindelijke absorptiefactor het product van de losse factoren is.
Immers als je met 100% begint en dan een absorptie hebt van 0,25 x dan houd je 75% over. Dat is "de nieuwe" 100% voor de volgende absorptie van bijv. 20% waarna je 80% over hebt. Maar dat is 80% van de startwaarde die 75% van de beginwaarde is. Dus 80 % x 75 % x beginwaarde 100%.
Daarom vermenigvuldig je factoren. Het doet er ook niet toe welke absorptie als eerste komt (lucht / been of been/lucht) - het product is hetzelfde.
Bij stralingsabsorptie door meerdere media geldt dat de uiteindelijke absorptiefactor het product van de losse factoren is.
Immers als je met 100% begint en dan een absorptie hebt van 0,25 x dan houd je 75% over. Dat is "de nieuwe" 100% voor de volgende absorptie van bijv. 20% waarna je 80% over hebt. Maar dat is 80% van de startwaarde die 75% van de beginwaarde is. Dus 80 % x 75 % x beginwaarde 100%.
Daarom vermenigvuldig je factoren. Het doet er ook niet toe welke absorptie als eerste komt (lucht / been of been/lucht) - het product is hetzelfde.
Harold
op
28 februari 2017 om 11:14
Aha ik snap wat u bedoelt. Wat me echter dan nog dwars zit is die correctiefactor. Wat corrigeer je dan als je de uiteindelijke absorptiepercentage hebt?
Als in de tekst staat dat je de metingen wil vergelijken dan moet je toch eigenlijk zorgen dat de absorptie die plaatsvindt in beide media uiteindelijk gelijk moet worden gesteld? Alvast bedankt
Als in de tekst staat dat je de metingen wil vergelijken dan moet je toch eigenlijk zorgen dat de absorptie die plaatsvindt in beide media uiteindelijk gelijk moet worden gesteld? Alvast bedankt
Theo de Klerk
op
28 februari 2017 om 11:39
Als er geen been en geen lucht onder de scanner ligt neemt men een factor 1x. (geen absorptie).
Het been heeft radioactief Ca opgenomen en straalt dus. Maar die straling wordt geabsorbeerd door de rest van het been tussen de straler en de detector en ook door de lucht tussen been en detector.
De straling die met intensiteit I wordt uitgestraald verminderd door absorptie met een factor B% door het been en nog een L% door de lucht.
Wat de detector meet is wat overblijft. Dat getal moet worden gecorrigeerd om tot een waarde te komen alsof er niks zit tussen het stralende stukje been en de detector.
Daar dient de correctiefactor voor die dus altijd groter is dan 1 om zodoende de verlaagde gemeten stralingswaarde terug te rekenen naar de waarde die het heeft als er geen absorptie onderweg was geweest.
Het been heeft radioactief Ca opgenomen en straalt dus. Maar die straling wordt geabsorbeerd door de rest van het been tussen de straler en de detector en ook door de lucht tussen been en detector.
De straling die met intensiteit I wordt uitgestraald verminderd door absorptie met een factor B% door het been en nog een L% door de lucht.
Wat de detector meet is wat overblijft. Dat getal moet worden gecorrigeerd om tot een waarde te komen alsof er niks zit tussen het stralende stukje been en de detector.
Daar dient de correctiefactor voor die dus altijd groter is dan 1 om zodoende de verlaagde gemeten stralingswaarde terug te rekenen naar de waarde die het heeft als er geen absorptie onderweg was geweest.
Theo de Klerk
op
28 februari 2017 om 11:49
Wel oppassen met hoe je corrigeert. Simpel getallenvoorbeeld:
Neem bijv. een bron (been) met intensiteit 100.
Tussenliggend been absorbeert 20%. Resteert intensiteit 80.
Tussenliggende lucht absorbeert 5%. Resteert 76 (=80 - 5% van 80)
Detector meet 76 ipv 100 dwz Imeet = 0,76 I0
Correctiefactor is 1/0,76: I0 = I/0,76
0,76 = (1 - 20%) x (1 - 5%) = 0,8 x 0,95
Belangrijk voor de correctie is dus wat overblijft na absorptie (1 - absorptie%) en niet de absorptie zelf - juist het complement ervan. Dus bij totale absorptie X is de correctiefactor 1/X om het weer "recht te trekken" naar de waarde voor enige absorptie.
Neem bijv. een bron (been) met intensiteit 100.
Tussenliggend been absorbeert 20%. Resteert intensiteit 80.
Tussenliggende lucht absorbeert 5%. Resteert 76 (=80 - 5% van 80)
Detector meet 76 ipv 100 dwz Imeet = 0,76 I0
Correctiefactor is 1/0,76: I0 = I/0,76
0,76 = (1 - 20%) x (1 - 5%) = 0,8 x 0,95
Belangrijk voor de correctie is dus wat overblijft na absorptie (1 - absorptie%) en niet de absorptie zelf - juist het complement ervan. Dus bij totale absorptie X is de correctiefactor 1/X om het weer "recht te trekken" naar de waarde voor enige absorptie.
Harold
op
28 februari 2017 om 11:59
Ooh. Nou snap ik wat ze bedoelen met: ¨moet voor die absorptie gecorrigeerd worden.¨. Die absorptie is de totale absorptie en niet het verschil, en dat corrigeren gaat het er juist om dat die absorptie in de weg zit.
Super bedankt, ik geloof dat ik hem nu snap met deze uitleg.
Super bedankt, ik geloof dat ik hem nu snap met deze uitleg.
Theo de Klerk
op
28 februari 2017 om 12:17
Je hebt 'm door!
Enkele leerlingen die deze vraag vorige jaar beantwoordden namen de absorptie ipv wat overblijft (1 - absorptie) en verloren daar een punt mee.
Enkele leerlingen die deze vraag vorige jaar beantwoordden namen de absorptie ipv wat overblijft (1 - absorptie) en verloren daar een punt mee.
Harold
op
28 februari 2017 om 12:29
Ik heb nog wel iets kleins wat ik nog niet snap. Is het niet logisch dat het bot straling absorbeert? Dat zorgt er toch juist voor dat je dat beeld krijgt op je scherm.
Theo de Klerk
op
28 februari 2017 om 12:40
Je haalt 2 zaken door elkaar denk ik. Bij een Rontgenfoto wordt een been van buitenaf bestraald en zie je dat bot straling absorbeert en daardoor donkerder op een foto komt (of juist lichter omdat men meestal negatieven bekijkt).
Bij de Ca methode bestraal je het been niet, maar het been straalt zelf omdat je een radioactief middel ingespoten hebt gekregen of opgedronken. En omliggend bot doet de straling helaas wat afnemen (waarvoor we corrigeren).
Bij Rontgen wil je een foto van het hele been (en de breuken erbij), bij Ca wil je juist een foto van het been en zien waar de meeste Ca zich heeft opgehoopt en dus de meeste straling geeft. Afhankelijk van je beenopbouw is dat niet overal hetzelfde.
Bij de Ca methode bestraal je het been niet, maar het been straalt zelf omdat je een radioactief middel ingespoten hebt gekregen of opgedronken. En omliggend bot doet de straling helaas wat afnemen (waarvoor we corrigeren).
Bij Rontgen wil je een foto van het hele been (en de breuken erbij), bij Ca wil je juist een foto van het been en zien waar de meeste Ca zich heeft opgehoopt en dus de meeste straling geeft. Afhankelijk van je beenopbouw is dat niet overal hetzelfde.
Harold
op
28 februari 2017 om 13:06
Oh ja ik zat inderdaad te denken aan röntgen... Wat u zegt is heel logisch, het calcium-47 zal in meerdere plekken zijn in het bot en dan kan een verschil met een gezond bot aantonen of er iets aan de hand is. Daarom is ook die absorptie vervelend, je wil juist een zo betrouwbaar mogelijk resultaat en dus wil je de oorspronkelijke intensiteit zoals u al zei. Dat was even cryptisch maar nu is het duidelijk. Dank
