gewicht loodrecht of naar beneden?

nik stelde deze vraag op 14 mei 2016 om 16:18.

 Hallo,

op sommige vragen wordt in het antwoord gewicht als kracht altijd recht naar beneden genoemd. Bij een schuine helling is de loodrechte component van gewicht dan gelijk aan de normaalkracht. 
Dit klopt toch niet?!
Gewicht betekent letterlijk de kracht op de ondergrond en bij een schuine helling zou deze dus gelijk moeten zijn aan de loodrechte component van de zwaartekracht (en dus niet zomaar gelijk aan de zwaartekracht zoals gezegd wordt) en aan de normaalkracht. Het gewicht werkt op een schuine helling toch altijd loodrecht op de helling en nooit recht naar beneden. Immers als de helling verticaal zou zijn is het gewicht nul, als de helling iets schuiner wordt is het gewicht (naar beneden) niet ineens de zwaartekracht toch? Kortom klopt het dat jullie gebruikte definering van gewicht niet klopt?

Reacties

Theo de Klerk op 14 mei 2016 om 17:10
De zwaartekracht werkt naar het centrum van de aarde en is "dus" naar beneden gericht. De actie/reactie tegenkracht is de even grote maar tegengestelde kracht waarmee jij de aarde aantrekt.

Gewicht behoort bij een ander reactie/actie krachten paar (de tegenganger is de normaalkracht) en heeft in principe niets met zwaartekracht te maken.
In aardse situaties zijn beide wel vaak even groot en gelijk gericht, maar niet dezelfde kracht. Dat wordt duidelijk als je in een lift versneld naar boven beweegt: dan "weeg" je meer maar de zwaartekracht is ongewijzigd. Gewicht wordt dan door opwaartse kracht van de lift omhoog bepaald (=stilstaand gewicht + versnellingskracht omhoog).

Op een schuine helling wijst de zwaartekracht dus altijd recht naar beneden, maar kan ontbonden worden evenwijdig aan en loodrecht op de helling. De normaalkracht van de helling zorgt dat je niet door de helling zakt. Het heft je gewicht (tegengesteld aan de normaalkracht) op. De grootte van het gewicht en de richting is gelijk aan de overeenkomstige zwaartekracht component (maar is niet die zwaartekracht).
Zonder luchtwrijving zou je bij het springen van een heuvel tijdens je val wel zwaartekracht hebben, maar geen gewicht. Als je neerkomt heb je meer gewicht (=tegengesteld aan normaalkracht van de bodem die je stopt en compenseert zowel zwaartekracht als de Δv bij het stoppen), daarna je "gewone" gewicht (=tegengesteld aan normaalkracht van de bodem die nu alleen compensatie zwaartekracht geeft).

Dus je constatering is juist: gewicht is niet per se evenwijdig en even groot als de zwaartekracht. Het zijn ook andere krachten behorend tot andere krachtparen.
nik op 14 mei 2016 om 20:55
bedankt voor het antwoord, maar ik denk niet dat u mijn vraag helemaal begrijpt. Kan aan mij liggen overigens, dan maak ik mijn excuses daarvoor.

mijn vraag is eigenlijk of het gewicht altijd loodrecht op een helling of aan een touw werkt? Het zit namelijk in een krachtenpaar met de normaalkracht, deze normaalkracht is altijd loodrecht, het lijkt me dus logisch dat gewicht ook altijd loodrecht werkt.
en dat het gewicht recht naar beneden werkt op een schuine helling,
zoals u wel zegt in een andere reactie:'Het is even groot (en tegengesteld) aan de component van het gewicht dat loodrecht op de helling drukt.
nik op 14 mei 2016 om 20:58
sorry ik zie nu trouwens dat u wel antwoord geeft, maar volgens dit antwoord zou u reactie op http://www.natuurkunde.nl/vraagbaak/29356 niet helemaal correct zijn. Klopt dit?
Theo de Klerk op 14 mei 2016 om 21:33
Mezelf uit 2011 teruglezend: daar wordt soms  gewicht" genoemd als (gevolg van) zwaartekracht. Dat zou ik nu wat anders (zie boven) formuleren. Als je recht naar beneden valt langs een vertikale muur dan val je door de zwaartekracht (niet gewicht) en is de normaalkracht van de muur 0. 
Zou je de muur schuin zetten (helling) dan is het gewicht de tegenkracht van de normaalkracht en komt in grootte en richting overeen met die component van de zwaartekracht. Maar als je springt op de weg...wordt de normaalkracht groter en  je "gewicht" bij landing ook. Om daarna af te nemen tot de grootte van de zwaartekracht component.

Het blijft een tricky onderwerp omdat veel boeken en documentaires meestal geen onderscheid maken tussen zwaartekracht en gewicht terwijl ze tot 2 aparte krachtenparen behoren. En dagelijks taalgebruik en "ervaring" helpen ook niet echt.
Stan op 14 mei 2016 om 21:35
Hallo, ik moet eerlijk zeggen dat ik het antwoord ook niet zou weten.
Om maar even duidelijk te zijn. Je bedoelt of het gewicht altijd loodrecht op een helling werkt of niet?

Ik heb geen idee, de betekenis van gewicht is namelijk inderdaad de kracht op een helling. Hieruit kan je afleiden dat het wel zo is.

Daarentegen zie je inderdaad vaak dat het gewicht op een schuine helling recht naar beneden getekend wordt (met componenten natuurlijk).

Ten derde staat er op wikipedia dat normaalkracht altijd gelijk is aan het gewicht wat weer duidt op dat het wel zo is.

Blijkbaar is hier toch wat onduidelijkheid over.
Theo de Klerk op 14 mei 2016 om 21:43
normaalkracht altijd gelijk is aan het gewicht

en dat is "domweg" zo omdat gewicht en normaalkracht (dwz de kracht door een oppervlak uitgeoefend op een voorwerp dat erop staat) een actie/reactie krachtenpaar is waarvan beide krachten per definitie aan elkaar gelijk zijn in grootte en tegengesteld in richting en ook elk op een ander voorwerp werken (ik op de vloer, de vloer op mij)
(niet dat Wikipedia altijd gelijk heeft, maar dit ben ik wel met ze eens)
Jan van de Velde op 14 mei 2016 om 22:12

Stan van Sont plaatste:

..//..

Ten derde staat er op wikipedia dat normaalkracht altijd gelijk is aan het gewicht wat weer duidt op dat het wel zo is.


Waar lees jij dat? (linkje?)

Los daarvan, hebben we "gewicht" en dus een goede definitie daarvan, eigenlijk wel nodig? Is dat eigenlijk niet vooral een semantische en minder een fysische discussie?

Op een spiegelgladde helling zal dat "gewicht" wel gelijk zijn aan de normaalkracht, oftewel aan de zwaartekrachtcomponent loodrecht op de helling. 




Maar zodra de helling ruw wordt en je niet meer glijdt geeft de wrijvingskracht je (samen met de normaalkracht) óók "gewicht" in mijn ogen:



Dus, wat mij betreft hoeft "gewicht" niet. 

Groet, Jan

Stan op 14 mei 2016 om 22:29

Jan van de Velde plaatste:

Los daarvan, hebben we "gewicht" en dus een goede definitie daarvan, eigenlijk wel nodig? Is dat eigenlijk niet vooral een semantische en minder een fysische discussie?



Helemaal mee eens. Daarnaast heb je gelijk dat er een groot verschil is als je de wrijvingskracht erbij betrekt, zo had ik het nog niet bekeken. Toch hebben ze dat begrip eenmaal vorm gegeven en duidelijk over begrippen vind ik in de wetenschap wel van belang. Vooral bij zo'n 'exacte' wetenschap als natuurkunde.

(pas vond ik ook al zo'n zelfde discussie over moleculen, of een molecuul per se uit twee atomen moet bestaan. Er wordt immers vaak gesproken over heliummoleculen, daarnaast bestaat het engelse woord monatomic molecule. Blijkbaar onzin omdat de definitie van molecule toch echt twee of meer atomen is)
Theo de Klerk op 14 mei 2016 om 22:54
Als ik me de scheikunde goed herinner is mono-atomic een enkelsoortig atoom, dus H2 is een molecuul (twee H atomen maar wel hetzelfde element). Dit in tegenstelling tot NaCl zouten of CH4 moleculen.

Soms wordt een los He atoom (er is geen He2) ook wel eens als molecuul aangeduid, maar officieel is het dat niet: het is een atoom.
Stan op 14 mei 2016 om 23:44
Ygggdrasil
Science Advisor
Insights Author
2015 Award

The International Union of Pure and Applied Chemistry defines a molecule as "An electrically neutral entity consisting of more than one atom." As someone with training in chemistry, I would not call a single atom a molecule. For example, we often make a distinction between oxygen atoms (O) and oxygen molecules (O2). So, I would not consider the noble gasses (Ne, He, Ar, etc.) to be molecules. Some of the noble gasses can form molecules (e.g. XeF4), however. 

citaat uit die discussie
nik op 14 mei 2016 om 23:53
Apparent weight is als ik me niet vergis de term die gewicht beschrijft bij een valbeweging, dan ben je 'gewichtloos'. Maar je weight blijft altijd de kracht waarmee de aarde aan je trekt.
Theo de Klerk op 15 mei 2016 om 00:16
Maar je weight blijft altijd de kracht waarmee de aarde aan je trekt.

Dat is dus onzin. De aarde trekt aan je via zwaartekracht en jij trekt even hard aan de aarde: Newtons 4e wet: F = Gm1m2/r2
Gewicht heeft niets met zwaartekracht te maken. Als je gewichtloos door het heelal beweegt in bijv. het ISS station, heb je nog steeds de aardse aantrekkingskracht.
Porleif op 15 mei 2016 om 12:36
Beste Theo,

Zoals jij ; ''Als je gewichtloos door het heelal beweegt in bijv. het ISS station, heb je nog steeds de aardse aantrekkingskracht.''

Dus men kan zich niet gewichtloos door het heelal bewegen?
Want er zullen altijd massa's zijn die je aantrekken.


Gegroet,

Porleif Jarlskall
Theo de Klerk op 15 mei 2016 om 12:41
Denkfout: gewicht(loos) heeft niets te maken met zwaartekracht-aantrekking. Massa's trekken elkaar aan. Wederzijds: actie=reactie. Gewicht is er alleen als er ook zijn tegenkracht is (meestal "normaalkracht" genoemd) en die is er niet.

Je kunt dus gewichtloos door het heelal bewegen en versneld op Pluto aangetrokken worden. Zolang je geen weerstand ontmoet via wrijving of de grond van Pluto heb je geen gewicht.
Willem op 15 mei 2016 om 16:48
Ik leg het vaak zo uit: gewicht is de kracht op jouw ondersteuning. Als je opspringt (en even in de lucht bent), heb je even geen ondersteuning en ben je dus gewichtsloos. Je ben dan niet drastisch afgevallen: jouw massa blijft gelijk.
Porleif op 15 mei 2016 om 18:05
Aha, dus dat betekent dat als men ''vast'' staat op iets heb je pas een gewicht. Vanwege de normaalkracht die dan een rol speelt.
Betekent dat dat als ik een knikker op mijn vinger leg dat die dan op dat moment een gewicht heeft en als ik deze omhoog gooi, niet meer?

Of is dat een verkeerde redenering?

Gegroet,

Porleif Jarlskall
Jan van de Velde op 15 mei 2016 om 18:15

Porleif Jarlskall plaatste:

Betekent dat dat als ik een knikker op mijn vinger leg dat die dan op dat moment een gewicht heeft en als ik deze omhoog gooi, niet meer?

Ja

Porleif Jarlskall plaatste:

Aha, dus dat betekend dat als men ''vast'' staat op iets heb je pas een gewicht. Vanwege de normaalkracht die dan een rol speelt.
nee, andere tegenkrachten kunnen daarbij een even grote rol spelen, zie mijn bericht 14 mei 2016 om 22:12, en zelfs hangen (bijv aan een parachute) geeft je een "gewicht".

groet, Jan



Theo de Klerk op 15 mei 2016 om 18:32
"Vast staan" is niet voldoende. Je kunt vaststaan op een weegschaal die je onderbindt (alsof het een schaats is) maar als je dat in gewichtloze situaties doet zoals een ruimtestation of tocht naar Pluto dan worden weegschaal en jij gelijkelijk aangetrokken en weeg je niks. Zelfde situatie als je met weegschaal onder naar beneden springt. Die geeft 0  kg (zou newton moeten zijn) aan totdat je met weegschaal en jezelf de grond raakt. Als je 65 kg massa hebt zul je bij neerkomen misschien wel 100 kg (1000 N) wegen en pas bij stilstand de verwachte 65 kg (650 N).
porleif op 15 mei 2016 om 20:38
Beste Theo en Jan,

Bedankt, denk dat ik het zo'n beetje door ga hebben.
Ik zie jullie wel vaker reageren, mag ik vragen wat jullie doen waardoor jullie er veel van af weten?

gegroet,

porleif jarlskall
Jan van de Velde op 15 mei 2016 om 20:41
beiden docent natuurkunde.
En verder diverse technische achtergronden buiten het onderwijs.
Dus er is veel waarvan we voldoende afweten om waar nodig ook vlot wat nuttige "hoe zat het ook weer precies" uit google te kunnen halen :) 

Groet, Jan
Porleif op 15 mei 2016 om 21:16

Jan van de Velde plaatste:

beiden docent natuurkunde.
En verder diverse technische achtergronden buiten het onderwijs.
Dus er is veel waarvan we voldoende afweten om waar nodig ook vlot wat nuttige "hoe zat het ook weer precies" uit google te kunnen halen :) 

Groet, Jan

Beste Jan,


Ah docent natuurkunde, zoiets dacht ik al zo'n beetje.
Nou hartstikke mooi dat er mensen zijn die zelfs op het internet nog dingen willen uitleggen. En een persoonlijke uitleg werkt denk ik ook een stuk beter dan een ''droog'' stuk informatie van wikipedia.

Gegroet en fijne avond,

Porleif Jarlskall

Theo de Klerk op 15 mei 2016 om 21:44
Ik zou willen dat half Nederland (althans de leraren natuurkunde) hier zouden antwoorden... gedeeld werk en verschillende inzichten maken het voor iedereen boeiender (Jans benadering opent voor mij ook soms onverwachte wegen - ieder kijkt anders en er zijn vele wegen naar Rome). Willem en Jaap horen trouwens ook tot het docenten-groepje.

Helaas...druk, druk, druk, geen zin, geen tijd, ...
En deze maand: examens nakijken!

Plaats een reactie

+ Bijlage

Bevestig dat je geen robot bent door de volgende vraag te beantwoorden.

Ariane heeft zes appels. Ze eet er eentje op. Hoeveel appels heeft Ariane nu over?

Antwoord: (vul een getal in)