dag 16,

Er is één soort draaggolf in de zin dat deze elektromagnetisch is.
Per zender heeft die draaggolf een andere frequentie.
Bij AM (en de naam zegt het al) gaan we variaties aanbrengen in de Amplitude van die golf om die vervolgens in geluid te laten vertalen door de elektronica van de ontvanger, en bij FM gaan we daarvoor een heel klein beetje met de Frequentie zitten rommelen.

Geachte Jan, 

Ik bedoel eigenlijk met één draaggolf of er één soort draaggolf is, dus die is altijd gelijk?, maar dat de gemoduleerde draaggolf dan alleen voor elke zender verschillend is?

Wat ik me dan ook nog afvraag: is het dan niet zo dat alle AM-frequenties een gelijke frequentie hebben? Omdat je namelijk alleen de amplitude gaat aanpassen en de frequentie van de draaggolf blijft toch hetzelfde?

Daarom zit Hilversum 1 (of Radio 1 of NPO 1 of hoe men dat tegenwoordig ook maar wil noemen) op FM draaggolf 98,6 MHz. Daar stel je de radio op af. Rondom deze golf worden dan frequentie-modulaties gedaan (bandbreedte) zodanig dat geluidssignalen tussen 20 - 15000 Hz (0,02 - 15 kHz) kunnen worden weergegeven. Een volgende zender zal dus een zodanig hogere of langere draaggolf moeten hebben dat die buiten de modulaties van Radio 1 valt.

Bij de oudere AM heb je ook zo'n draaggolf maar wordt het geluid op de amplitude gemoduleerd - de frequentie bleef vast. Op de AM (of middengolf) band passen dan ook meer zenders omdat ze geen frequentie-interval nodig hebben. Maar die AM zenders kunnen elkaar ook makkelijker storen doordat de draaggolf kan gaan afwijken bij atmosferische storingen (de ionosfeer kaatst deze golven terug, maar is zelf in beweging). En dan hoor je ineens een andere zender dwars door je eigen zender heen. Die kans is bij FM veel kleiner, maar die worden weer niet tot de halve aarde weerkaatst. Je moet de zender "zien" vanuit je lokatie. Daarom zijn er ook zoveel FM zendmasten.

Zowel AM als FM hebben voor elke zender een aparte draaggolffrequentie nodig: die is uniek om op af te stemmen. Je radio zal dan op AM de amplitudewijzigingen omzetten in hoorbaar geluid, bij FM zal het frequentiewijzigingen omzetten.

Geachte Theo,

Ik snap niet zo goed wat u zegt...
Bedoelt u dat er voor elke FM-zender een andere draaggolf is waar dan de informatie in wordt verwerkt en dan een gemoduleerde draaggolf ontstaat?
Of bedoelt u dat er voor elke FM-zender dezelfde draaggolf is, maar doordat de informatie verschillend is er andere gemoduleerde draaggolven ontstaan?

Ja. Elke FM zender zendt op een andere (draaggolf)frequentie uit. Daar stem je met de radio ook op af. Het wettelijk toegestane interval ligt tussen ca 87-108 MHz.
De volgende zender moet op gepaste afstand een andere frequentie gebruiken omdat het tussenliggende gebied gebruikt wordt voor frequentie modulatie. Zie tekening onder. Zenders 2 en 3 zitten vlak naast elkaar qua draaggolf/afstemfrequentie.

Okay dankuwel.
Als je gaat afstemmen op een een bepaalde zender doe je dat dan door op de gemoduleerde draaggolf af te stemmen of op de frequentie van de draaggolf zelf?

Elke FM zender zendt op een andere (draaggolf)frequentie uit. Daar stem je met de radio ook op af.

Je stemt af op de draaggolf (bv 98,6 MHz Radio 1). De radio "kijkt" dan rondom 98,6 MHz (+/- 38 kHz) om het stereosignaal van de zender eraf te peuteren.
Zie bijv. https://nl.wikipedia.org/wiki/FM-omroep hoe dat gaat.

dag 16,

je denkt veel te ingewikkeld of precies, en dus valt je kwartje niet.

Op de FM stem je bijvoorbeeld af op 101 MHz. Maar dat betekent dat jouw ontvanger niet alleen die golf van 101 000 000 Hz ontvangt, maar met diezelfde afstemming (die heus niet tot op de hertz nauwkeurig kan) ook naastliggende frequenties als 100 999 321 en 101 002 456 Hz en zo, allemaal frequenties die binnen de bandbreedte van die zender liggen, rondom die 101 MHz.

Bedenk maar, op zo'n afstemschaal....... 


......hoe precies zou je kunnen instellen op die 101 000 000 Hz?

De zender zendt dan een milliseconde of zo uit op 101 002 456 Hz en schuift dan een halve milliseconde op naar 100 998 432 Hz, (en dat opschuiven duurt ook eventjes en kan langzamer en sneller) enzovoort. Die wisselende frequenties worden door je ontvanger herkend en omgezet in wisselende geluidssignaaltjes.

Op de AM is er dan een signaal met één frequentie, maar dat ene signaal wordt de ene milliseconde wat sterker, de volgende milliseconde wat zwakker uitgezonden. Je ontvanger zet dan de wisselende signaalsterktes om in geluiddsignaaltjes.

Misschien denk ik ook wel te ingewikkeld.. Ik vind het moeilijk te begrijpen, maar snap het wel iets beter.
(bij FM) Dus met een radio stem je af op de frequentie van de draaggolf, die is voor elke zender verschillend, en dan gaat de radio kijken naar de bandbreedte , want de informatie is verwikkeld in de bandbreedte? 

de informatie zit verpakt in hoe afwisselend op licht afwijkende frequenties rondom die centrale frequentie wordt uitgezonden

Het zit wat ingewikkelder (met optel- en aftrek combinatiesignalen) maar stel je voor dat een zender met een draaggolf van 101 MHz een  toon uitzendt van 500 Hz (0,5 kHz). Dan wordt die toon "verpakt" als 101 000 kHz + 0,5 KHz = 101 000,5 kHz en uitgezonden.
Je radio staat afgestemd op 101 MHz, bemerkt het signaal van 101 000,5 kHz en trekt de draaggolffrequentie er vanaf: 101 000,5 - 101 000,0 = 0,5 KHz = 500 Hz en zendt die naar de versterker (en luidspreker) zodat je het hoort.

Het werkelijke proces is iets ingewikkelder (want ook geluidssterkte bij 500 Hz is deel van het signaal), maar zo wordt het radiostation signaal weer losgekoppeld van de draaggolf.

Okay dankuwel!
Hoe kun je dan te weten komen wat de bandbreedte is? 

En daarnaast: hoe stemt je radio af op AM-frequenties? ''Kijkt'' de radio dan naar de lengte van de amplitude, omdat de frequentie namelijk van elke AM-frequentie gelijk is toch?

Mvg

Bandbreedte hoef je niet te weten - dat weet de radio /afstemeenheid. Maar dat frequentiegebied moet groot genoeg zijn om de geluidsfrequenties (20 - 15,000 Hz) rondom de draagfrequentie beschikbaar te hebben.

Zoals al eerder gezegd: Op de AM (of middengolf) band passen dan ook meer zenders omdat ze geen frequentie-interval nodig hebben.

in theorie kan een zender van 640 kHz naast eentje van 641 kHz zitten, maar dan is de storingskans wel erg groot. Men blijft dus een beetje uit elkaars buurt. Maar minder dan bij FM want er is geen frequentie-bandbreedte nodig.
AM zenders hebben dus ook hun eigen middengolf-frequentie en niet allemaal dezelfde.  Daar zit iets mis in je denktrant want elke zender heeft zijn eigen draaggolf frequentie - AM of FM.

We blijven rondjes draaien.
Ik zou 16 willen aanbevelen om alle reacties nog eens rustig allemaal door te lezen.
En vergeet daarbij eens even overal het woord "draag" uit "draaggolf". 

Plak bijvoorbeeld alle reacties eens in een worddocument en laat word er rigoureus alle lettercombinaties "draag" uitknippen. 

Op zoek door soortgelijke vragen hier gekomen. Begreep het pas bij de uitleg van afstemming FM radio op bv. 101Khz en alles wat daarbuitenvalt het geluid is wat je hoort.

Dus als ik het goed begrijp zorgt de amplitude van het bronsignaal voor een verandering in amplitude (bij AM) en in frequentie (bij FM).. Maar hoe wordt dan de verschillende frequenties uit het bronsignaal overgebracht dmv de draaggolf. Aangezien een radioprogramma uit verschillende toonhoogtes dus verschillende frequenties bestaat..

Alvast bedankt 

Een op zich simpele optel - of aftreksom:
verzenden: vaste draaggolffrequentie en amplitude + radiosignaal = verzendgolf (die uit vele amplitudes en/of frequenties bestaat omdat de radiosignalen de draaggolf aanpassen)

ontvangen: verzendgolf - draaggolf = radiosignaal
(de draaggolf is de frequentie waarop je de radio of tv afstemt)

Bedankt.
Vinden er bij AM dus ook veranderingen plaats aan de frequentie? Of op welke manier gebeurt dit anders? 

Nee, AM verandert de amplitude van de draaggolf, FM de frequentie. Onderstaande plaatje toont het verschil (uit Wikipedia). Daarbij zendt de bron maar 1 (fluit)toon (frequentie) uit. In werkelijkheid is het verschijnsel ingewikkelder omdat het signaal zelf al geen mooie sinusgolf is maar een superpositie van vele sinusgolven - elk van een uitgezonden toon.

Maar ik las dat door de amplitude van het bronsignaal de amplitude van de draaggolf verandert.. Wat verandert de frequentie van het bronsignaal dan aan de draaggolf? 

Klopt. Bij AM verandert het bronsignaal (zowel sterkte (diens amplitude) als frequentie (diens "toon")) de amplitude van de draaggolf. Golflengte of frequentie van de draaggolf verandert niet.

Bij FM verandert de amplitude niet, maar de frequentie (en "dus" heeft een FM station een zekere bandbreedte (=frequentie-interval) nodig om die wisselende frequentie te kunnen innemen zonder andere stations te overlappen in hun frequenties.
Bij ontvangst is een FM signaal minder gevoelig voor atmosferische storingen die de amplitude kunnen wijzigen (daar "kijkt" de FM radio niet naar) zodat FM een constantere (en betere) kwaliteit kan leveren. Nadeel: omdat de frequenties hoger zijn is er minder buigingsverschijnsel zodat je radio bijna de zendmast moet kunnen zien. FM zenders reiken dus veel minder ver dan AM zenders. Een AM station in Zwitserland hoor je nog wel, maar FM Bazel niet.

Aha oke, dat wist ik niet :) duidelijk.
Enorm bedankt!

Als je een AM zender moduleert ontstaan er ook signalen wat hoger en wat lager in frequentie. Stel je zender is 1 MHZ en je moduleert met 1000 Hz. Dan gaan er in principe drie signalen in de antenne. Te weten 1MHz+1000Hz, 1MHZ, 1MHz-1000Hz. Als je met spraak of muziek gaat moduleren ontstaan er natuurlijk meerdere frequenties. De filters in je ontvanger moeten dat allemaal doorlaten anders komt er iets onverstaanbaars uit je speaker. Wat hoger en lager bij de zendfrequentie wordt uitgezonden noemt men de zijbanden. Beide zijbanden bevatten dezelfde informatie. Elke zijband is ongeveer een kwart van het zendvermogen. Bij de zender kan je dus 1 zijband wegfilteren en heb je nog steeds goede ontvangst. Zelfs de draaggolf kan je wegfilteren en alleen de zijband uitzenden. Als je niet spreekt zendt de zender helemaal niets uit. Dat scheelt een boel aan energie. De draagolf kan je in de ontvanger er weer aan toevoegen en heb je weer geluid.  Kijk ook eens op internet naar WEBSDR TWENTE. Dat is een ontvanger die je op afstand kunt bedienen en kunt kiezen uit FM, AM en enkel zijband. Als je daar een poosje mee speelt zul je gauw het verschil door hebben. Er zijn meerdere WEBSDR ontvangers op internet dus leuk om eens rond te kijken wat er allemaal in de ether zit.