Wel of geen formule nodig; vwo examen 2014 natuurkunde
N. stelde deze vraag op 21 mei 2014 om 19:19.In eerste instantie dacht ik yes! na de aanvulling op het correctievoorschrift vwo natuurkunde. Vraag 17, 5 punten ongeacht het antwoord!
Nu ging ik even kijken wat ik als antwoord had gegeven, wat blijkt; ik had de vraag goed. Ik las de toelichting op de aanvulling van het correctievoorschrift dat 'er een formule ontbrak' en dat er daarom altijd 5 punten toegekend moest worden. Kijkend naar het correctiemodel zou de formule ‘’N(0)=massa van de bron/massa van 1 deeltje’’ ontbreken, de andere twee formules waren immers in BINAS te vinden. Maar dit is helemaal geen bestaande formule en dit zou je zelf moeten kunnen beredeneren. Er was immers gegeven de massa van de bron en je weet dat P-32 32 elektronen heeft, 1 elektron is 1u en zo kon je de massa omrekenen naar kilogram. Nu weet je de massa van 1 deeltje. De massa van de bron is ook gegeven, namelijk 1,0 gram P-32. Je weet hoeveel 1 deeltje weegt, dus om het aantal deeltjes in 1 gram uit te rekenen is het logisch dat je 1 gram deelt door de massa van 1 deeltje. Daar hoeft echt geen formule aan te pas te komen, natuurkunde is niet alleen formules invullen maar ook beredeneren van de dingen die je weet en iedere vwo-leerling moet in staat zijn dit op deze manier te kunnen oplossen! Ik ben echt geen bovengemiddelde natuurkunde-leerling en het feit dat ik hem gewoon op kon lossen zonder problemen wil toch wel wat zeggen.
Dit brengt mij gelijk bij mijn tweede discussiepunt. De manier van ‘5 punten toekennen op deze vraag ongeacht of het antwoord juist is of niet’ vind ik in dit geval ongepast. Dit zal alleen tot zijn recht komen wanneer blijkt dat niemand deze vraag goed had of een zeer gering percentage. Maar als ik dit in een groep heb voorgelegd van 7 mensen waar 2 mensen ook het antwoord gewoon goed had, kun je mij niet vertellen dat deze vraag landelijk massaal fout is gedaan. Ook weer een bevestiging van het feit dat deze vraag gewoon te maken was, maar je een stapje verder moest denken. En dat stapje verder denken was gewoon mogelijk met de vereiste kennis die je voor dit examen moest weten. Dat de vraag moeilijk was staat er buiten en dit zou dan terug moeten komen in de N-term. Maar dat dit dan terug moet komen in het geven van het volle aantal punten ongeacht het antwoord vind ik dan toch wel opmerkelijk. In feite worden leerlingen die dit inzicht wel hadden hierop afgestraft. Als het nu om 2 punten ging, wat wel vaker voor komt, afijn. Maar we hebben het hier om 5 punten op een totaal van 73. Dit is een verhoging van het cijfer van (5/73)*9 + n-term. Dit is maarliefst 0,6 punt erbij, de invloed van de n-term staat hier los van. Leerlingen die dit dus niet konden beredeneren hebben over het algemeen 0,6 punt erbij, terwijl leerlingen die deze vraag wél konden oplossen géén punten erbij kregen. Waarschijnlijk worden deze leerlingen die de vraag wél goed hadden uiteindelijk ook nog benadeeld in hun cijfer, aangezien die 5 gegeven punten aan iedereen ook wel invloed zou hebben op de N-term. Stel de N-term wordt hierdoor 0,2 lager, dan is het nadeel voor de leerling die deze vraag goed had al 0,2. Hij wordt dus niet beloond, maar in feite een klein beetje ‘afgestraft’. En stel de N-term blijft het zelfde dan krijgen de meeste er 0,6 bij, maar de leerlingen die de vraag goed hadden niets. En 0,6 erbij is toch aardig veel!
Voor mij zal het verschil klein zijn, ik sta overal goed voor. Wellicht zullen sommigen denken waar maakt hij zich druk om. Maar ik vind deze manier van werken van het CvE toch bezwaarlijk. Als zoiets in een schoolexamen was gebeurd, denk ik dat 90% van de leraren had gezegd dat de mensen die deze vraag wel goed hadden deze punten als BONUS hadden gekregen. Uiteindelijk is het niet de fout van de leerling, maar is het de fout van de maker van het examen. Een leerling mag door deze fout niet benadeeld worden, maar een enkeling wordt dat nu wel. Was de vraagstelling onjuist of wazig waardoor interpretatieverschillen ontstaan, dan begrijp ik dat er dan gezegd wordt dat het volle aantal punten toegekend ongeacht het antwoord. Stel dat je het dan ‘goed geïnterpreteerd’ hebt en de vraag goed zou hebben zou je wellicht ook balen dat het voor jou niets oplevert. Maar dit is in deze specifieke situatie helemaal niet aan de orde! Ook niet dat de opgave niet te oplosbaar was, het blijkt dat bepaalde leerlingen deze vraag gewoon hebben kunnen oplossen. Hier dient het CvE rekening mee te houden en kijkend naar deze situatie vergt dit een geheel andere werkwijze dan welke nu gehanteerd wordt.
Ik ben benieuwd hoe anderen hier tegen aan kijken, met name natuurkunde docenten.