Vervalvergelijkingen...

Xander stelde deze vraag op 10 juni 2007 om 15:40.

Hoi,

Ik heb nogal problemen met het opstellen van vervalvergelijkingen.. kijk ik heb bijvoorbeeld Co-60 dan moet ik in binas kijken wat daar de straling is van gamma beta en alpha voor is... waar kan ik vanafleiden wat ik van de Co-60 moet afhalen?...

Reacties

Jan op 10 juni 2007 om 16:49

Dag Xander,

Als ik net als jij in mijn Binas kijk dan zie ik voor 60Co inderdaad β- straling staan. β- straling bestaat uit elektronen, dat betekent dus dat de kern een elektron kwijtraakt. Een neutron moet daar dus veranderd zijn in een proton.

Het aantal kerndeeltjes is niet veranderd, dat blijft 60. Maar van die kerndeeltjes is een neutron verdwenen en een proton erbijgekomen. Je houdt dus een 60Ni kern over.

Wordt het al wat duidelijker?

Groet, Jan

Xander op 10 juni 2007 om 17:28

Hoi Jan,

Inderdaad staat er in mijn binas beta verval, maar er staat overal bij verschillen beta vervallen andere waardes achter..? betekend dit wat, en hoe weet je hoeveel van die kernen komen te vervallen?.. en in de uitwerkingen staat:

6027Co -> 6028Ni + 0-1e + 0oy

 

Hoe komt die gamma erbij?

 Alvast bedankt en groetjes Xander

Jan op 10 juni 2007 om 17:58

Inderdaad staat er in mijn binas beta verval, maar er staat overal bij verschillen beta vervallen andere waardes achter..betekent dit wat,?

 als je goed in de kolomtitle in BINAS kijkt zie je "energie van het deeltje >1 " en als je dan onderaan de tabel kijkt (een paar pagina's verderop) kun je concluderen dat dat slaat op de (kinetische) energie van het β-deeltje. Ik denk niet dat dit voor jou momenteel (al) interessant is.

 

 en hoe weet je hoeveel van die kernen komen te vervallen?..

Nou, uiteindelijk allemaal.... De voorlaatste kolom geeft voor 60Co een halveringstijd van 5,27 jaar. Dus na 5,27 jaar is de helft vervallen, na nog eens 5,27 jaar nog eens de helft van die helft dus in totaal al 75 %, na nog eens 5,27 jaar in totaal dus al 87,5 % van het aantal waarmee je begon, etc.... 

 

en in de uitwerkingen staat:

6027Co -> 6028Ni + 0-1e + 0oy

 

Hoe komt die gamma erbij?

Die γ komt er niet bij, die komt juist vrij bij die reactie. Dat is gewoon het "overschot" aan energie dat vrijkwam bij het verval, maar niet vrijkwam in de vorm van kinetische energie van dat β-deeltje (0-1e), maar als een foton,

ofwel hoog-energetische elektromagnetische straling. Dat die γ vrijkomt staat ook netjes in je Binas overigens. De energie ervan wordt niet vermeld.

Groet, Jan

 

Xander op 10 juni 2007 om 18:04

Hoi Jan, 

Dus als ik het zo goed begrijp, als je een vervalvergelijking wil opzetten, dan moet je kijken in binas en als daar a of B staat moet je daarmee een vergelijking maken van 1 vervallende kern en daar komt altijd 0/0y straling vrij.. en bij a en B straling moet je van ieders 1 eraf halen?

Groetjes Xander

Jan op 10 juni 2007 om 18:22

Ja, zo zit het in grote lijnen wel in elkaar. Komt er een alfadeeltje vrij, dan verdwijnen er twee neutronen en twee protonen uit de kern. Komt er een Beta-min deeltje vrij, dan wordt er een neutron in een proton omgezet. Komt er een beta-plus deeltje (positron, het antimateriedeeltje van een elektron) vrij, dan is het omgekeerde gebeurd: een proton is omgezet in een neutron.

Groet, Jan

Xander op 10 juni 2007 om 19:29

Hoi Jan,

Ik denk wel da ik het nu helemaal snap, Many thanks =). Dinsdag begint namelijk mijn proefwerkweek en begint al met natuurkunde.. als het alemaal lukt: op naar 5 havo =)

Even voor de controle: dus als er alpha en beta straaltjes afgaan (ik doe dan nu -beta dan) dan gaan er 2 protonen en 2 neutronen uit de kern, en er veranderd een neutroon in een protoon.

bv. 80/32.. -> 76/31.. + 4/2He + 0/-1e + 0/0y

Groetjes Xander

Jan op 10 juni 2007 om 19:40

Ja, zo klopt'ie wel. Paar details die je puntjes kunnen kosten (althans met zo'n zeurkous als ik voor de klas): Er gaan nergens "straaltjes" af. Alfa's en beta's zijn wel degelijk deeltjes met een massa, stukjes van die atoomkern.

En er komt niet per definitie gammastraling vrij. Het is goed mogelijk dat (vrijwel) alle vrijkomende energie gebruikt wordt voor het "wegschieten" van dat alfa- of betadeeltje. Anders gezegd, dat de vrijkomende energie alleen omgezet wordt in kinetische energie van het alfa-en/of betadeeltje.

(Overigens wist ik niet dat dit al havo-4 stof was)

Groet, Jan

Xander op 10 juni 2007 om 19:48

Hoi,

Sorry dat ik dan nog even lastig val, wanneer moet je dan de y opschrijven?...

Dat de alpha en beta massa hadden wist ik ja, alleen inderdaad moet ik dat beter formuleren, daar maak ik mijn fouten ook op...

En inderdaad wij krijgen het nu in 4 havo. Iedereen in mijn klas die blijft zitten blijft zitten op natuurkunde. Ons boek is natuurkunde overal, en onze leraar is 1 van de auteuren van het boek. Ook hebben we laatst een Po gehad over de werking van verkeerslichten die we moesten namaken op het systeembord (wij hadden er 5 nodig) en dat moest veel uitgebreider gemaakt worden dan dat er (zoals ik zag op deze site) een eindexamensom voor 5 havo was.

Maarja, ik wil u bedanken voor de hulp en misschien heb ik morgen nog iets te vragen als ik nog dingen ontdek uit mijn natuurkunde 12 boek die ik niet snap.

groetjes Xander

Jan op 10 juni 2007 om 19:58

Schrijf die gamma op wanneer die er in Binas bij wordt  vermeld.

succes. Jan

Jaap op 10 juni 2007 om 22:02

Dag Xander, Jan,
Xander schrijft in zijn inzending die begint met "Hoi Jan, Ik denk wel da ik..."
80/32.. -> 76/31.. + 4/2He + 0/-1e + 0/0y
Dit lijkt me geen correcte vergelijking. Volgens deze vergelijking zendt één atoomkern (één exemplaar) zowel een alfadeeltje als een bètadeeltje (en bovendien gammastraling) uit. Dat gebeurt niet, voor zover mij bekend. Eén atoomkern (dat wil zeggen één exemplaar, niet één kernsoort) zendt óf een alfadeeltje óf een bètadeeltje uit (plus eventueel gammastraling), maar niet én alfa- én bètastraling.
Als de isotoop Ge-80 inderdaad zowel alfaverval als bètaverval vertoont, kan de ene kern Ge-80 een alfadeeltje uitzenden volgens 8032Ge→7630Zn+42alfa+γ en kan een andere kern Ge-80 een betadeeltje uitzenden volgens 8032Ge→8033As+0-1β+γ.
Groeten, Jaap Koole

Xander op 10 juni 2007 om 22:45

Hoi,

Als je in binas zou kijken bij bijvoorbeeld: Bi-214 hebt, die heeft alpha en beta.. dus waarom wel de een en niet de ander?.. volgens mij is het zo dat je ze tegelijkertijd meot rekenen.. en ik dacht dat mijn natuurkunde leraar wel iets zei van dat ze allebij konden vervallen in 1 stof.

groetjes Xander.

Xander op 10 juni 2007 om 22:50

En dat verval is volgens mij ook alleen het uitzenden van kerndeeltjes, dus het kan ook zijn dat in 1 kern verschillende kerndeeltjes komen te vervallen. en volgens mij kan 1 en dezelfde kern OF alpha OF beta straling afgeeft.. omdat die dingen nie bepaald kunnen praten is het wel een ongeregeld zooitje lijkt me, als ieder bepaald om 1 van de 2 uit te zenden. (als je begrijpt waar ik naar toe wil.)

 Groetjes Xander

Xander op 10 juni 2007 om 22:57

Het kan natuurlijk zijn dat ik het fout heb. maar het lijkt me logisch.

hetzelfde als je het zou doen  met 10 kinderen die je lang elkaar zou zetten, en je zou hun ja of nee laten zeggen, dan is het lang nie zeker dat 5 ja zegt en 5 nee. en aangezien het verval volgens mij in een constant tempo is. kan het niet zijn dat om de beurt het verval van alpha sneller is en daarnee beta en dan weer apha en dan nog keer alpha en dan weer ineens beta... ik ben zelf niet zoo heel natuurkundige dusja ik kan t fout hebben, maar qua logischheid iets is dit toch net iets logischer.

 groetjes Xander

Jan op 10 juni 2007 om 23:38

Dag Xander en Jaap,

Xander, je antwoorden op het bericht van Jaap neigen toch echt meer richting fantasie dan richting wetenschap. Jaap heeft zonder meer gelijk. Ik heb  overigens helemaal over dat foutje in je voorbeeldvergelijking heen gekeken, dus Jaap, bedankt voor de opfrissing. Xander  klinkt nogal ongelovig, maar als je het van ons niet wil aannemen, kijk dan eens hier:

http://en.wikipedia.org/wiki/Decay_chain

 bijvoorbeeld in de actinium-vervalserie kijkt zie je voor verscheidene isotopen zowel alfa- als betaverval optreden, maar met daarachter aangeduid het percentage voorkomen, en steeds een aparte dochterisotoop erachter vermeld. Trouwens, als je docent afkomt met zo'n "onmogelijke" vergelijking, reken hem dan gewoon maar domweg uit. Ik heb tijdens een cursus als vingeroefening ook wel eens van die "fantasie" vervalvergelijkingen moeten opstellen (al werd er toen bijverteld dat het om fantasie ging). Het lijkt me, met alle respect, niet dat je op dit gebied het niveau hebt om buiten je boekje om te gaan redeneren. Ik vind het al heel gedurfd om je hier in havo 4 mee "lastig te vallen".

Groet, Jan

Xander op 10 juni 2007 om 23:54

Zoals ik al zei, ik ben geen natuurkundige. nja ik vind het onlogisch klinken, zoals ik welles meer dingen onlogisch vind klinken. Maar ok dan zal het wel waar zijn, ik zal wel hopen op opdrachten zonder de 2 bij elkaar. En ik zal nog eens goed navragen wat mijn leraar bedoelde.

Bedankt voor t nazoeken en hmm nja waarscheinlijk krijgen we niet (veel) van die opgaves met 2 dus ach.. komt wel goed hopelijk.

groetjes xander

Xander op 11 juni 2007 om 00:33

Wel 1 vraagje nog om de weet (ik ben toch nieuwsgierig geworden), is er een verklaring voor dat kern 1 vervalt in B en kern 2 vervalt in a? en waarom niet andersom?.

groetjes Xander

Jan op 11 juni 2007 om 01:00

Heel dat vervalverhaal is een kwestie van kansen, of noem het toeval als je wil. Heel de atoomfysica hangt van kansen aan elkaar. Gooi met een dobbelsteen: je zou best een paar keer achter elkaar een 6 kunnen gooien. Maar blijf lang genoeg gooien, en je lange resultatenlijst geeft toch 1/6 deel enen, 1/6 deel tweeën enzovoort.

Zo ook voor de "keus" tussen alfa- of beta verval. Het staat niet van tevoren vast welke kern hóe zal vervallen (ze zijn allemaal gelijk). Maar als je genoeg "vervallingen" waarneemt kom je toch steeds uit op dezelfde cijfers voor verval op de ene of op de andere wijze.

Groet, Jan

Xander op 11 juni 2007 om 01:08

aha, dus de vergelijkingen met de kinderen is nog niet zo heel gek, maar het kan dus met een kromme wel verschillen in snelheden van a en B vervallingen. toch?

in iedergeval is t mij nu ook weer duidelijk waarom op internet bij interactieve tabellen 25 van binas vaak procenten staan. met meestal 100% en soms lager.

alsnog bedankt en groetjes,

Xander

Plaats een reactie

+ Bijlage

Bevestig dat je geen robot bent door de volgende vraag te beantwoorden.

Roos heeft twaalf appels. Ze eet er eentje op. Hoeveel appels heeft Roos nu over?

Antwoord: (vul een getal in)