Geef hybride warmtepompen gratis weg

Onderwerp: Arbeid en energie

Een opgave van de redactie van Stichting Exaktueel. Op basis van artikelen in de media worden opgaven gemaakt die aansluiten bij het natuurkunde-onderwijs in het voortgezet onderwijs.

In het Technisch Weekblad van 4 december 2020 staat een artikel op de grens van natuurkunde, economie en politiek: ‘Dwarsdenker’ en ondernemer Jan Willem van de Groep  constateert  dat ‘all-electric’ ofwel ‘aardgasvrij’ voor huizenbezitters te duur is en propageert hybride warmtepompen gratis weg te geven.

Het Technisch Weekblad schrijft:

“Een hybride warmtepomp kost inclusief installatie zo’n €5.000, waarvan een woningeigenaar  €1.750 kan terugkrijgen. Volgens Van de Groep zou het voor de bv Nederland rationeel zijn om hybride warmtepompen gratis weg te geven. De hybride route kan voorkomen dat er elders in het systeem hoge nationale kosten gemaakt moeten worden die kunnen oplopen tot een veelvoud van die €5.000 per woning”.

“Ook super goede isolatie heeft schaduwkanten vanwege de grote hoeveelheid ‘embodied energy’ in isolatiematerialen, die niet in overeenstemming te brengen is met de klimaatdoelen van Parijs, is Van de Groep gaan beseffen. Hij oppert om de bouwnorm, dat het hele huis 365 dagen per jaar op 21 graden gestookt kan worden af te schaffen. Als je die eis stelt aan slechts een deel van een huis (bijvoorbeeld keuken en woonkamer), dan kan je veel op isolatiematerialen besparen”.

 ‘All-electric’ betekent dat huizen ‘van het gas af gaan’.

a) Leg uit dat ‘all-electric niet altijd tot CO2-reductie leidt en soms zelfs tot meer CO2-productie kan leiden.

Alleen als de elektriciteit duurzaam wordt opgewekt, geeft dat CO2-reductie. Als voor de opwekking van elektriciteit andere fossiele brandstof gebruikt wordt, kan dat dat zelfs meer CO2 geven.

Een warmtepomp kan warmte verplaatsen. Een koelkast is er een voorbeeld van. In het artikel gaat het over hybride warmtepompen.

b) Zoek op wat verstaan wordt onder een hybride warmtepomp?

Bij een hybride warmtepomp wordt bijgestookt met een conventionele verwarming, als er meer energie nodig is voor verwarmen en warm water.

c) Geef enkele voorbeelden van ‘nationale kosten’ die gemaakt moeten worden om de klimaatdoelen te halen.
  • Extra capaciteit om de stroom van de grote windmolens en zonneweiden te kunnen koppelen aan het landelijk net.
  • Bouwkosten voor extra windmolens en zonnepanelen en opslag voor duurzame energie.
  • Investeren in wijkgebonden initiatieven als stadverwarming en warmteopslag.
  • Kosten voor nieuwe kerncentrales.
  • Kosten voor de productie en opslag van waterstof.

De laatste alinea gaat over isoleren.

d) Zoek op wat bedoeld wordt met ‘embodied energy’?  

De energie die het kost om die isolatiematerialen te produceren (grondstoffen, productieproces, transport e.d.).

e) Formuleer in eigen woorden wat de schrijver beweert in de laatste alinea.

Bijvoorbeeld: Als je voor lief neemt, dat je soms (een paar dagen of weken per jaar) niet je hele huis warm krijgt, hoef je veel minder te investeren in isolatie van het huis.

De bedenker wordt in de inleiding een ‘dwarsdenker’ genoemd.

f) Wat wordt bedoeld met een ‘dwarsdenker’?

De site Dedwarsdenker.nl levert de volgende definitie: Dwarsdenkers. Zij die anders zijn en denken. Tegenspraak leveren. Kritisch zijn. De waarom-vraag durven stellen. Toekomstbestendige initiatieven en ideeën creëren.

g) Wat is in dit geval het voordeel voor de energietransitie van deze ‘dwarsdenker’?

Hij komt met onconventionele ideeën die op den duur misschien goedkoper zijn en het proces van energietransitie kunnen stimuleren en eventuele obstakels wegnemen.