Keniaan Kipchoge legt als eerste atleet marathon binnen twee uur af

Onderwerp: Kracht en beweging, Rechtlijnige beweging

Een opgave van de redactie van Stichting Exaktueel. Op basis van artikelen in de media worden opgaven gemaakt die aansluiten bij het natuurkunde-onderwijs in het voortgezet onderwijs.

Op 6 mei 2017 deed Eliud Kipchoge een niet-geslaagde poging om de marathon onder de twee uur te lopen. Over deze poging verscheen eerder dit artikel op deze site. Op zaterdag 12 oktober 2019 is het Eliud Kipchoge wel gelukt om de marathon af te leggen onder de twee uur. Hij liep de 42,195 kilometer in een tijd van 1 uur, 59 minuten en 40 seconde.

a) Bereken de gemiddelde snelheid van Kipchoge in m/s en in km/h.

b) Voer de volgende opdrachten uit:
- Zoek op internet op hoe ver jij ’s ochtends naar school fietst.
- Bedenk hoe lang je hierover doet en bereken jouw gemiddelde snelheid.
- Vergelijk deze snelheid met de snelheid van Kipchoge. Wie gaat harder?

Via Google Maps is het mogelijk de afstand van jouw huis naar school te bepalen. Hiermee kan je vervolgens jouw snelheid uitrekenen. Als jij uitkomt op 21 km/h fiets je wel heel hard!

Bekijk onderstaande video.

Als je goed kijkt zie je dat er continu vijf atleten vóór Kipchoge lopen, en twee atleten achter hem. Zie ook onderstaande figuur.

Uit uitgebreide testen in windtunnels bleek dat dit de meest efficiënte manier was om de luchtwrijving voor Kipchoge zo laag mogelijk te maken.

c) Leg uit waarom je de luchtwrijving zo laag mogelijk moet zijn.

Als de luchtwrijving laag is kost het minder energie om zo’n grote snelheid te lopen.

Ook bij het wielrennen wordt er veel onderzoek gedaan naar luchtwrijving. In onderstaande video zie je een experiment met een peloton op schaal in een windtunnel.

Je ziet in de video dat de fietsers een V-vorm aanhouden. Hoe verder je in het peloton komt, hoe breder de vorm wordt. Bij de recordpoging van Kipchoge is er ook een V-vorm, maar precies andersom.

d) Geef een reden waarom de V-vorm bij de recordpoging van Kipchoge precies andersom moet zijn.

Bij het wielrennen willen alle renners met zo min mogelijk energie vooruitkomen. Je zoekt dan een vorm waarin iedereen zo veel mogelijk voordeel heeft, en dus zo weinig mogelijk luchtweerstand.

Bij deze recordpoging zijn ze juist op zoek naar een vorm waarbij één atleet maximaal voordeel heeft. Deze optimale vorm is blijkbaar precies andersom.