Verborgen kamers in tombe Toetanchamon?

Onderwerp: Elektromagnetisch spectrum

Een opgave van de redactie van Stichting Exaktueel. Op basis van artikelen in de media worden opgaven gemaakt die aansluiten bij het natuurkunde-onderwijs in het voortgezet onderwijs.

De Britse egyptoloog Nicholas Reeves publiceerde in 2015 een artikel waarin hij betoogt dat er naast de tombe van Toetanchamon twee verborgen ruimtes zouden bestaan. In een van de ruimtes zou wellicht het graf van koningin Nefertiti opgeborgen zijn. Zij was de stiefmoeder van Toetanchamon en haar graf is tot op heden nog niet gevonden.

In 2015 heeft een Japans team bodemscans uitgevoerd die de vermoedens van Reeves zouden bevestigen. Er werd gesproken over de ontdekking van de eeuw. Een jaar later werden er bij een tweede scan echter geen bewijzen voor het bestaan van verborgen ruimtes gevonden.

In 2018 is een derde scan uitgevoerd. Zie ook het artikel van de NOS. Er werd hierbij gebruik gemaakt van een ground-penetrating radar (GPR) oftewel een bodemradar. Deze radar maakt gebruikt van hoogfrequente radiogolven, meestal met een frequentie tussen de 10 MHz en 2,6 GHz.

a) Bereken de grootste en kleinste golflengte die horen bij deze frequenties.

 

Wanneer de radiogolven bij een overgang tussen twee verschillende materialen komen, zal een deel van de radiogolven gereflecteerd worden. Door te meten hoe lang het duurt voordat de golven gereflecteerd zijn kan de diepte van objecten bepaald worden.

b) Bereken hoeveel er tijd er zit tussen het uitzenden van een golf en het waarnemen van de bijhorende reflectie wanneer de afstand tussen de radar en het waar te nemen object 80 cm is.

$t=\frac{s}{v}=\frac{2\cdot 0,80}{3,0\cdot 10^8}=5,3\cdot 10^{-9}~\mathrm{s}$

Hoe lager de gebruikte frequentie, hoe verder de golven kunnen doordringen. Het gebruik van een hogere frequentie heeft echter ook een belangrijk voordeel.

c) Noem een voordeel van het gebruik van een hogere frequentie.

Een hogere frequentie heeft een kleinere golflengte. Je krijgt hierdoor een hogere resolutie.

De bodemradar maakt gebruik van elektromagnetische straling. Vergelijkbaar onderzoek kan ook verricht worden met geluidsgolven. Bij dit onderzoek geeft men echter de voorkeur aan een bodemradar, aangezien geluidsgolven beschadigingen kunnen aanbrengen.

d) Leg uit waarom geluidsgolven beschadigingen kunnen aanbrengen.

 

Maar wat is nou het resultaat van de scans? Met behulp van de GPR is definitief vastgesteld dat de graftombe van Toetanchamon geen verborgen kamer bevat. Helaas!