De spetters van de oersoep

Onderwerp: Astrofysica

Een opgave van de redactie van Stichting Exaktueel. Op basis van artikelen in de media worden opgaven gemaakt die aansluiten bij het natuurkunde-onderwijs in het voortgezet onderwijs.

Net na de oerknal bestond het heelal uit een hete soep van quarks en gluonen. Je zult begrippen tegen komen die (nog) niet in BINAS staan, maar die op internet wel bereikbaar zijn.

a) Zoek op internet: Hoe heet is de oersoep?

honderden biljoenen ⁰C.

b) Leg uit dat het quark-gluon plasma een vorm van materie en energie is.

Ons heelal komt uit dit plasma voort en bestaat uit materie en energie.

c) Leg uit dat de precieze temperatuur van het plasma op een bepaald moment uit het verleden niet direct meetbaar is.

Het plasma bestaat niet meer.

d) Hoe kan men zich toch een voorstelling maken van de temperatuur uit vraag 3 door de achtergrondstraling te meten?

De achtergrondstraling is nu nog meetbaar en bepaalde theoerieën wijzen uit dat de achtergrondstraling nu straalt als overblijfsel van de oerknal.

Bij deeltjesversnellers in de Verenigde Staten en het CERN wordt ook een quark-gluon plasma gemaakt en onderzocht.

e) Leg uit dat de deeltjesversnellers resultaten geven, die bestaande theorieën kunnen versterken.

In bijvoorbeeld de snaartheorie worden de quarks en gluonen verklaard. Metingen bij de deeltjesversnellers kunnen deze theorie bevestigen.