De kas moet van het gas. Maar hoe?

Onderwerp: (Duurzame) energie

Een opgave van de redactie van Stichting Exaktueel. Op basis van artikelen in de media worden opgaven gemaakt die aansluiten bij het natuurkunde-onderwijs in het voortgezet onderwijs.

Ondertussen is het wel tot iedereen in Nederland doorgedrongen, dat we moeten stoppen met de gaswinning in Groningen. Maar hoe moeten we in de toekomst dan onze huizen verwarmen? En bijvoorbeeld de kassen in de buurt van Huissen en in het Westland?

 In de Gelderlander van 7 februari 2018 stond een artikel over de moeilijkheden van de glastuinbouw. Tuinderscoöperaties hebben van Eric Wiebes, Minister van Economische Zaken en Klimaat, een brief gekregen dat de tuinders uiterlijk in 2022 op een andere warmtebron moeten zijn overgeschakeld.

Volgens de tuindersorganisaties is de overstap op zonnepanelen geen goed alternatief.

a) Waarom zou dat geen goed alternatief zijn?

De zon schijnt juist op momenten waarop kassen het minste energie nodig hebben.

Een alternatief lijkt aardwarmte te zijn. Maar dat kost veel geld.

Een andere mogelijkheid die genoemd wordt is de restwarmte van fabrieken. Maar de meeste bedrijven vinden het te veel moeite om hun restwarmte te verkopen.

b) Bedenk minstens twee redenen waarom bedrijven geen zin hebben om mee te werken.

1. Je moet altijd (contractueel) dan die warmte leveren en kunt niet je bedrijf een paar weken stilleggen.
2. Het hoort niet bij de kernactiviteiten van het bedrijf.
3. Lozen in de lucht kost niets en je bent aan niemand iets verplicht. Milieu is (nu nog) gratis.

Hans Koolhaas, een van de tuinders in het Westland, zegt: “Die bedrijven moeten ook hun verantwoordelijkheid nemen. Zij leveren genoeg warmte om heel Zuid-Holland te verwarmen. Die zomaar in de Noordzee spoelen is niet meer van deze tijd.”

De overheid zou kunnen stimuleren om maatregelen te nemen de restwarmte te gebruiken voor huishoudens.

c) Bedenk zelf zo'n maatregel.

1. Subsidie op het leveren van warmte.
2. Onderzoek naar nieuwe maatregelen stimuleren.
3. belastingvoordeel voor bedrijven die warmte leveren.

Gebruik van restwarmte

In Zeeuws Vlaanderen wordt al in een  kassengebied ter grootte van 150 ha restwarmte gebruikt. Dat stond in de Provincale Zeeuwse Courant van 14 maart 2017. Van de fabriek van kunstmestfabrikant Yara stroomt er door ondergrondse buizen water van 90 °C naar de kassen. Bekijk de figuur op warmco.nl.

In de figuur wordt het systeem van buizen aangegeven waardoor er water stroomt van de fabriek van Yara naar de kassen en terug.

d) Wat is volgens de tekening de temperatuur van het water uit de fabriek? En de temperatuur van het water dat van de kassen terugstroomt?

90 °C en 40 °C

e) Waartoe zou de luchtkoeler in de tekening dienen?

Om warmte naar de buitenlucht af te voeren als er meer warmte geleverd wordt dan er vraag naar is. (bijv. zonnig en warm weer). En als die warmte niet meer opgeslagen kan worden (zie f.)

f) Waartoe zou de waterbuffer dienen?

Om warmte in de vorm van warm water op te slaan voor het geval er meer warmte geleverd moet worden dan er aanvoer is. (bijv. koude winter)

g) Waartoe dient de warmtewisselaar?

Om het watersysteem van de fabriek te scheiden van het warmtesysteem in de kassen. Extra veiligheid en geen vervuiling met vervuild fabriekswater.

Het is de bedoeling dat er 1.800 TJ restwarmte geleverd wordt.

h) Schrijf dat getal in wetenschappelijke notatie.

1,8 . 1015 J. (Gronings aardgas)

Het gemiddeld verbruik van aardgas is in Nederland ongeveer 1500 m3 per huishouden.

i) Bereken hoeveel huishoudens met deze restwarmte van het aardgasnet afgekoppeld zouden kunnen worden.

1 m3 Gronings aardgas levert 32 . 106 J.

1,8 . 1015 J is dus goed voor 1,8 . 1015 / 32 . 106 m3 = 5,6 . 107 m3.

5,6 . 107 m3 / 1500 = 3,7 . 104 huishoudens.