Stralend buisje radiumzout

Onderwerp: Ioniserende straling, radioactiviteit

Een opgave van de redactie van Stichting Exaktueel. Op basis van artikelen in de media worden opgaven gemaakt die aansluiten bij het natuurkunde-onderwijs in het voortgezet onderwijs.

In het gebouw van Covra bv in Vlissingen-Oost houdt men zich bezig met radioactief afval. Ergens in het complex wordt een heel bijzonder buisje bewaard. Een bericht in de Volkskrant van 4 november verhaalt over dit glazen buisje met een hoeveelheid radium: het is in 1911 door Marie Curie naar Nederland gebracht en uiteindelijk hier achtergebleven toen ze onverwacht naar huis moest. Sterker, er waren ooit twee buisjes, maar één is zoekgeraakt in Leiden, waar ze er proeven mee deed in het lab van Heike Kamerlingh Onnes. Bij haar proeven in Leiden bleek dat de radioactiviteit niet afneemt als ze de buisjes tot -253 °C afkoelt.

Volgens de Volkskrant straalt het buisje nog steeds behoorlijk.

a) Welke isotoop van radium zit er voornamelijk in dit buisje en waarom?

Ra-226. De drie andere isotopen in BINAS hebben een halveringstijd van een paar dagen of 5,75 jaar. Na 106 jaar is daar heel weinig meer van over. Zie BINAS tabel 25.

b) Hoeveel nucleonen heeft elk atoom van dit radioactieve isotoop?

226

c) En hoeveel protonen zitten er in elke kern?

88

d) Geef de vervalreactie.

$_{88}^{226}\textrm{Ra} \rightarrow _{86}^{222}\textrm{Rn} + _{2}^{4}\textrm{He}$  

e) Bereken hoeveel procent van de oorspronkelijke stralingsactiviteit op dit moment nog over is.

$N(t)=N(0)\cdot \left(\frac{1}{2} \right )^{t/t_{1/2}}$

waarbij t1/2 de halveringstijd is van Radium. In BINAS tabel 25 vind je voor t1/2 1,6 . 103 jaar. Er zijn sinds 1911 106 jaar verstreken, dus t / t1/2 = 0,066.

$N(106~\mathrm{jaar})=N(0)\cdot \left(\frac{1}{2} \right )^{0,066} = N(0)\cdot 0,955$

Er is dus nog 95,5% over van de oorspronkelijke activiteit. 

In 1911 wist men nog niets over de gevaren van radioactiviteit. Marie Curie is in 1934 overleden aan leukemie, waarschijnlijk als gevolg van de langdurige blootstelling aan straling.