De lengte van de buis geeft een goede indicatie van hoe laag een saxofoon (of ander blaasinstrument) kan klinken. Op de afbeelding zie je de venova. Op de venova is een stevige draad geplakt. Deze draad geeft precies de route aan die de lucht aflegt binnen dit blaasinstrument.
a. Leg uit hoe de lengte van de buis samenhangt net de frequentie van de laagste toon die een instrument kan voortbrengen.
Antwoord a
Hoe langer de buis, hoe lager de toon. De golflengte is (min of meer) lineair afhankelijk van de lengte van de buis. Als een buis twee keer zo lang wordt, wordt de golflengte twee keer zo groot. De frequentie van de toon die voortgebracht wordt daarmee twee keer zo laag.
b. Schat op basis van de gegevens in de figuur (rolmaat aflezen) de lengte van de route die de lucht aflegt binnen de venova.
Antwoord b
In deze vorm heeft het draadje een lengte van zo'n 47 cm. Door de verschillende bochten in de route is de werkelijke lengte uiteraard een stukje groter. Een redelijke schatting is dat de lengte ergens tussen de 52 en 57 cm is.
De draad die op de venova was geplakt wordt losgehaald en recht getrokken. Hiermee is goed te zien wat de werkelijke lengte is van de luchtbuis. Op onderstaande foto is dit af te lezen. Daarnaast staat op deze foto ook een sopraansaxofoon afrgebeeld. De laagste noot die deze sopraansaxofoon kan voortbrengen is een noot met een frequentie van 208 Hz.
c. Bepaal hiermee de frequentie van de laagste noot die de venova kan voortbrengen. Kijk eventueel nog eens naar het antwoord op vraag a om dit te berekenen.
Antwoord c
De route in de venova blijkt 56 cm te zijn (zie het draadje dat recht getrokken is) en de sopraansax is 71 cm lang. De frequentie van de twee instrumenten is daarmee goed te berekenen:
$frequentie_{sopraansax } * lengte _{sopraansax } = frequentie_{venova } * lengte _{venova}$
en dus
$f_{v} = f_{s} * l_{s} / l_{v}$
invullen geeft
$f_{v} = f_{s} * l_{s} / l_{v} = 208 * 71 / 56 = 264$
Dus: de laagste toon die de venova kan voortbrengen heeft een frequentie van om en nabij de 264 Hz. Deze noot wordt in de muziek een C genoemd.
