Diagrammen in Excel maken deel 2

Meetwaarden in tabel en diagram zetten

Als voorbeeld van twee grootheden, die niet rechtevenredig zijn, nemen we het verband tussen de valtijd t en de valafstand s bij een vrije val van een voorwerp. Zie de tabel hieronder.
Het begin van de verwerking van de meetgegevens gaat op dezelfde wijze als in deel 1.

Werken in Excel:

• Maak een tabel in de kolommen A en B met de koppen en meetwaarden van de tabel hiernaast.
• Selecteer alle ingevulde cellen van de twee kolommen en maak met de Wizard Grafieken het diagram van deze meetwaarden. Volg dezelfde stappen als in deel 1. (Tip: om in de getallen in de eerste kolom met twee cijfers achter de komma te laten weergeven: selecteer de eerste kolom; klik op rechtermuisknop en kies voor "Celeigenschappen…"; Selecteer tabblad "Getal" en "Categorie": "Getal" en vul in bij "Decimalen": 2. Voor de drie decimalen van de tweede kolom herhaal je deze stappen). Het resultaat moet er uiteindelijk uit komen te zien als in de figuur hieronder.
• De best passende lijn door de meetpunten kan je vinden door weer de trendlijn te laten berekenen en tekenen. Alleen moet je nu niet voor "Lineair" kiezen. In dit geval is de beste keuze "Polynoom" van "Graad:" 2.

Bepaling van soort verband

De punten liggen niet op een rechte lijn, maar lopen steeds sneller omhoog. Dit lijkt op een kwadratisch verband, waarvoor geldt y / x² = c ofwel y = c . x² (dus natuurkundig: s / t² = c ).
Het eerste, dat we nu gaan doen is kijken of y / x² (ongeveer) constant is.

Werken in Excel:

• Ga naar cel C1 en schrijf daarin s / t² (t² kan door de 2 te selecteren en vervolgens op de rechtermuisknop te klikken; kies dan "Celeigenschappen" en vink aan "Superscript").
• Ga nu naar cel C3 en vul de volgende formule in: = B3/A3^2 (Voor de eerste waarden in rij 2 heeft dit geen zin, want daar staan alleen maar nullen in).
• Om dit nu ook snel voor de overige meetwaarden in rijen 4 t/m 7 te doen (dus B4/A4^2 enz.) doe je het volgende: selecteer cel C3, ga met de cursor op het vierkantje rechtsonder van C3 staan zodat de cursor verandert in een zwart kruisje en sleep (dus met ingedrukte linker muisknop) dit t/m cel C7. Nu staat in alle C-cellen de goede formule voor die rij (controleer dit zelf maar door een cel te selecteren en bovenin te kijken welke formule nu in die cel staat).

Zoals je ziet liggen alle waarden van de cellen C3 t/m C7 in de buurt van de 5,7 (op de eerste na, die is 6,0). Dus ziet het er naar uit dat y / x² inderdaad constant is, dus een kwadratisch verband tussen x en y (natuurkundig: tussen t en s).

Wat gebeurt er op mijn beeldscherm?

Terwijl deze handelingen werden uitgevoerd is er een filmpje gemaakt van het beeldscherm. De bovenstaande bewerkingen worden stap voor stap uitgevoerd, zoals hierboven beschreven is. Op de film kun je precies de beweging van de muis volgen. De popup verschijnt in een klein scherm, verander de grootte van dit scherm naar maximaal en volg stap voor stap het aanmaken van een grafiek.

Film
Bekijk de film Kwadratisch verband?

Rechttrekken van grafieken

Nu gaan we de grafiek rechttrekken door op de horizontale as t² te zetten i.p.v. t. Hiervoor moeten we eerst voor alle waarden van t t² berekenen en vervolgens een nieuwe grafiek maken door de kolom van t² uit te zetten tegen de kolom van s.

Werken in Excel:

• Selecteer kolom B door op de B bovenaan te klikken.
• Kies in het menu bovenaan bij "Invoegen" voor "Kolommen". Nu zal kolom B naar C geschoven zijn en is er een nieuwe kolom B ontstaan.
• Vul in B1 t² in.
• Schrijf in B2 de formule =A2^2 en doe dit ook snel (door te slepen) voor B3 t/m B7.
• Selecteer nu B1 t/m C7 en maak met Wizard Grafieken een diagram. Werk deze goed af.

Tenslotte moet de best passende rechte lijn door de oorsprong nog berekend en getekend worden. Dit gaat op de zelfde manier als in deel 1.

Werken in Excel:

• Laat nu de best passende rechte lijn berekenen en tekenen. Voor de werkwijze zie deel 1.
• Maak het grafiekengebied mooi op (bijv. door in de formule de x door t en de y door s te vervangen).
• Kopieer tenslotte de uiteindelijke tabel en grafiek naar Word. Het resultaat staat hieronder

Eindopdracht

Maak in Excel van de tabel hieronder ook een grafiek evenals een rechtgetrokken grafiek met de best passende rechte lijn. Het betreft metingen, die het verband tussen de lengte van een slinger l en de slingertijd T weergeven. Kopieer je resultaat naar een Worddocument.

Dit is deel 2 van deze bijles. Wil je naar het eerste deel, ga dan hier heen.