Examenbijles Cesium (VWO 2004)

Onderwerp: Atoomfysica, Kern- & Deeltjesprocessen (vwo), Kernfysica

Examenopgave natuurkunde 1, 2004, tijdvak 1: opgave 1

Dit is een uitgebreide uitwerking van de genoemde examensom. Het is voorzien van achtergrondinformatie en een stukje verdieping in de stof. Ben je alleen geïnteresseerd in de antwoorden klik dan hier voor de basisuitwerking.

Opgave

Jorieke en Pauline nemen op 16 maart 2004 deel aan een practicum over ioniserende straling. Op een van de radioactieve preparaten zit het volgende etiket:

Ci is een afkorting van ‘curie’, een oude eenheid van activiteit. Zie tabel 6 van het informatieboek Binas.

a) Bereken de activiteit van het preparaat op 16 maart 2004 in becquerel.

Het 137Cs-preparaat zendt β- en γ-straling uit. Jorieke en Pauline willen de halveringsdikte van lood voor de γ-straling bepalen. In figuur 1 is hun opstelling te zien.

Ze doen vier verschillende metingen met de GM-telbuis:

• De telbuis meet een achtergrondstraling van 24 pulsen per minuut als het preparaat nog niet onder de telbuis staat.
• Als het preparaat (zonder plaatjes) onder de telbuis is geplaatst, meet de telbuis 8011 pulsen per minuut.
• Met een plaatje aluminium van 5,0 mm dikte (dat alle β-straling tegenhoudt) tussen de telbuis en het preparaat meet de telbuis 628 pulsen per minuut.
• Wordt er behalve het plaatje aluminium ook nog een plaatje lood van 4,0 mm dikte tussen de telbuis en het preparaat geplaatst, dan meet de teller 407 pulsen per minuut.

b) Bereken de halveringsdikte van lood voor de uit het preparaat vrijkomende γ–straling.

Er zit een zakje boterhammen in de rugzak van Jorieke. De rugzak heeft tijdens het practicum in de buurt van het preparaat gelegen. Pauline zegt tegen Jorieke: “De gammastraling gaat door je rugzak heen. Je boterhammen zijn dus besmet geraakt.” Pauline doet met deze uitspraak twee beweringen.

c) Leg van elke bewering uit of deze juist is.

Algemene achtergrondinformatie

Wil je meer weten over cesium, kijk dan op de site van webelements.

De achtergrond voor de omrekening van Ci (de historische eenheid) naar Bq in ons SI-eenhedenstelsel is te vinden op de site over verschillende eenheden.

Er is een deeltjesavontuur dat laat zien waarom kernen vervallen, dus wat de oorsprong is van de radioactiviteit. Bekijk dit avontuur hier..

Aanwijzingen bij de vragen

Open de aanwijzing bij de vraag van jouw keuze.

Uitwerkingen

Open het antwoord op de vraag van jouw keuze