Large Hadron Rap

Onderwerp: Kern- & Deeltjesprocessen (vwo), Kernfysica

Basisbeginselen van de elementaire deeltjesfysica uitgelegd in een rap.

In CERN (zwitserland) wordt onderzoek gedaan naar elementaire deeltjes. Om uit te leggen welke onderzoeken er onder andre plaats vinden, heeft een van de medewerkers een stukje natuurkunde op rap gezet. De rap is geplaatst op youtube en werd in zeer korte tijd enorm populair. In de eerste maand dat de rap beschikbaar was, hebben meer dan drie miljoen mensen deze opname gezien. Op deze website vind je nu de vertaling van deze rap. Je kunt de rap bekijken en beluisteren en gelijktijdig de tekst meelezen. In de Nederlandse vertaling van de tekst vind je verwijzingen naar achtergrondartikelen over de genoemde begrippen. Vanuit dit artikel kunt u de originele versie bekijken op youtube. Daarnaast is er ook een versie beschikbaar waarin de Nederlandse tekst als ondertiteling meeloopt. De Nederlandse vertaling is gemaakt door de redactie van natuurkunde.nl. Deze vertaling is als ondertiteling in de opname gezet door Pier Siersma.

De rap

Bekijk en beluister de rap op youtube, originele versie met Engelse tekst

Bekijk en beluister de rap op youtube, originele versie met Engelse tekst en Nederlandse ondertiteling. Met dank aan Pier Siersma voor het plaatsen van de ondertiteling

Blijf op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen rond de LHC op de website van CERN.

Download bestand(PDF)
In dit document staan de originele Engelse tekst en de Nederlandse vertaling naast elkaar te lezen.

Eerste couplet

Zevenentwintig kilometer ondergrondse tunnel
Ontworpen met het idee om protonen rond te sturen
Een cirkel die dwars door Zwitserland en Frankrijk loopt
Zestig landen dragen bij aan de wetenschappelijke vooruitgang
Twee bundels protonen draaien rond, ze gaan door de ring
Totdat ze, in het hart van de detectoren, tot botsing komen
En alle energie verpakt in zo’n heel kleine ruimte
Wordt massa, deeltjes ontstaan uit het niets
En dan

Refrein

LHCb ziet waar de antimaterie heen gegaan is
Alice kijkt naar botsingen van lood ionen
CMS en ATLAS doen allebei hetzelfde
Ze kijken welke nieuwe deeltjes ze kunnen vinden
De LHC versnelt de protonen en het lood
En datgene dat ze ontdekken zal je versteld doen staan

Een Nederlandstalige film in mov-formaat over de ATLAS detector kun je vinden op de site van het NIKHEF.

Tweede couplet

We zien asteroïden en planeten, sterren in overvloed
We weten dat er een zwart gat zit in de kern van ieder sterrenstelsel
Maar zelfs dat allemaal kan niet verklaren
Wat al die sterren bij elkaar houdt – er moet nog iets zijn
Deze donkere materie heeft alleen interactie door zwaartekracht
En niemand weet hoe je zo’n deeltje vangt dat je niet kan zien
Het is te herleiden tot de wet van behoud van energie
En de deeltjes verschijnen, zo duidelijk als wat

Je ziet deeltjes vliegen, in stralen sproeien ze weg
Maar hier is er niets dat de andere kant op gaat
Dus je denkt: ‘Mijn wet wordt overtreden, daar klopt niets van!’
Er moet een ander deeltje zijn om het weer kloppend te maken
Dat zou de donkere materie kunnen zijn en voor de eerste keer
Zien we een glimp van wat het grootste deel van het Heelal vult
Want….

Derde couplet

Antimaterie is zoiets als het slechte tweelingbroertje van materie
Want afgezien van lading en draairichting (spin)
Zijn deeltje en antideeltje hetzelfde
Maar een antideeltje kun je niet bewaren op een plank
Want als het z’n tweelingbroer tegenkomt, verdwijnen ze allebei
Massa wordt omgezet in energie en verdwijnt

Als massa ontstaat uit energie
(dat is precies wat ze doen in de LHC)
Krijg je materie en antimaterie in gelijke hoeveelheden
En dat willen ze herleiden tot het ontstaan van het heelal
De Big Bang – lang geleden toen die materie explodeerde
Maar de hoeveelheid antimaterie leek wel verdwenen
Wanneer we om ons heen kijken, zien we materie in overvloed
Maar de hoeveelheid antimaterie leek wel verdwenen
Daarom….

Vierde couplet

Het Higgs Boson, daar heeft iedereen het over
En dat gaat deze machine zeker uitzoeken
Als het Higgs bestaat, dan zullen ze het snel vinden
En als het niet bestaat, dan zullen de de wetenschappers zeggen
Er is geen Higgs-deeltje! We hebben nieuwe natuurkunde nodig
Om te verklaren waarom dingen massa hebben.

Er is iets mis met ons standaard model’
Maar het Higgs deeltje, ik heb nog niet gezegd wat het doet
Ze denken dat alle deeltjes massa hebben omdat
Er een Higgs-veld is dat zich uitstrekt over de gehele ruimte
En sommige deeltjes worden afgeremd terwijl andere deeltjes racen
Rechtdoor, zoals een foton – dat heeft geen massa
Maar een zwaar deeltje zoals de top quark sleept z’n kont er doorheen
En het Higgs deeltje is een boson dat een kracht in zich heeft
En zorgt dat de deeltjes gehoorzamen aan het veld van Higgs
Ze gaan het ontdekken

Vijfde couplet

Misschien denken jullie dat de zwaartekracht sterk is
Want als je van je fiets valt duurt het niet lang
Voordat je op de grond komt en denkt ‘Shit, dat doet pijn!’
Maar als je denkt dat deze kracht groot is, dan heb je het mis
Want zwaartekracht is zwakker dan zwak

Waarom dat zo is, willen de wetenschappers graag weten
Ze denken dat het afhangt van dimensies, wij leven er met drie
Maar misschien zijn er andere dimensies die te klein zijn om te zien
Binnen deze dimensies strekt de zwaartekracht zich uit
En daardoor lijkt het zwakker, in onze wereld

En die dimensies zijn opgerold mooi in een kokertje
Je merkt er niets van in je dagelijks leven
Maar als je zo klein zou zijn als een graviton
Kun je deze dimensies binnentreden en een beetje rondzwerven
En dan zouden ze jou ontdekken…..