Nooit meer fietsen in het donker

Onderwerp: Elektrische stroom

Een opgave uit het tijdschrift Exaktueel. Jaargang 18, nummer 65, rubriek Elektriciteit en magnetisme

Opgave

a) Leg uit hoe het komt dat een lampje doorbrandt als je te snel fietst.
b) Waarom helpt het om een lampje uit een brommer te gebruiken?

Ben je ook zo benieuwd naar het schema om de lamp op een dynamo aan te sluiten?
De lamp bevat een aantal LED’s. Een LED is een Light Emitting Diode die maar in één richting stroom doorlaat en dan alleen licht geeft. Je zou een LED gewoon op een dynamo aan kunnen sluiten.
Zie hiervoor het schakelschema. Links is de wisselspanning aangegeven, die de dynamo levert. Rechts staat de spanning over de LED.

c) Wat zal je in dit geval zien aan het lampje (de LED)?

Je zet in de schakeling een condensator. Als je die parallel aan het lampje zet, is dat een verbetering.

d) Teken in de schakeling de condensator.
e) Wat is in dit geval de functie van de condensator?
f) Geef rechts van de schakeling de spanning over het lampje aan.
g) Wat zul je aan het lampje zien?

Een grote verbetering bereik je door gebruik te maken van vier diodes, die geschakeld staan zoals aangegeven in onderstaand schema.

h) Geef aan welke diodes geleiden als A positief is ten opzichte van B.
i) Geef aan welke diodes geleiden als B positief is ten opzichte van A.
j) Geef aan hoe de spanning over het lampje er nu uitziet.
k) Leg uit wat je nu aan het lampje ziet.
l) Leg uit wat het effect is als je nu ook de condensator parallel aan het lampje zet.

Er zijn ook als lampen in het handel, waar deze schakeling al ingebouwd zit.