Reacties
Horizontaal lees je de temperatuur af, vertikaal de absolute helderheid (magnitude alsof de ster op 10 pc afstand staat). Beide assen zijn logaritmisch ingedeeld
(absolute magnitude
- zie https://en.wikipedia.org/wiki/Absolute_magnitude).
Je kunt dan ook schuine lijnen erin tekenen waarbij de straal R hetzelfde is. Want L = 4πR2 σT4 = constante x R4
Op https://www.wetenschapsschool.nl/ zie je dit als figuur:
(absolute magnitude
- zie https://en.wikipedia.org/wiki/Absolute_magnitude). Je kunt dan ook schuine lijnen erin tekenen waarbij de straal R hetzelfde is. Want L = 4πR2 σT4 = constante x R4
Op https://www.wetenschapsschool.nl/ zie je dit als figuur:
Dag Firda,
Een Hertzsprung-Russell-diagram (kortweg HRD) zoals in tabel 33 van Binas zesde editie kun je als volgt aflezen.
De log bij de horizontale as onderaan en de verticale as heeft het grondtal 10.
Als voorbeeld: de ster Sirius, die voluit Sirius A heet.
Op de horizontale as onderaan is uitgezet log Teff.
Sirius heeft log Teff=3,99 → Teff=103,99=9772 K.
De effectieve temperatuur wordt ook wel oppervlaktetemperatuur genoemd. Het is een soort 'gemiddelde' temperatuur van de fotosfeer, dat is een laag aan het oppervlak van de ster. Dit is de temperatuur die je bij voorbeeld gebruikt om het uitgezonden stralingsvermogen P (ofte wel L) van de ster te berekenen met de wet van Stefan-Boltzmann, tabel 35E1 van Binas. De centrale temperatuur van een ster is veel hoger: zie tabel 32C voor de zon. Merk op dat de getallen onderaan naar links toenemen. Daar ken ik geen reden voor.
Nu de verticale as.
zodat de lichtkracht van Sirius is L=16,6·3,85·1026=6,39·1027 W met Binas tabel 32C.
De lichtkracht L is het totale vermogen dat de hele ster in de vorm van elektromagnetische straling uitzendt. Je kunt hiervoor ook het symbool P gebruiken. Het is de totale hoeveelheid energie die de hele ster per seconde in de vorm van straling uitzendt in alle golflengten samen.
Links onderaan tabel 33 en boven tabel 32B van mijn exemplaar van Binas wordt L de 'lichtsterkte' genoemd. Dat is fout. Lichtsterkte en lichtkracht zijn wezenlijk verschillende grootheden.
In de log bij de verticale as wordt gedeeld door de lichtkracht van de zon, omdat die machten van tien weinig tot de verbeelding spreken. De zon dient als een vergelijking.
De getallen op de verticale as zijn niet de absolute helderheid of absolute magnitude, ook al is er wel een verband.
Bij de horizontale as bovenaan staat het spectraaltype van de ster. Dit geeft informatie over de felheid van verschillende golflengten in het spectrum en daarmee over de aanwezigheid van verschillende atoom- en ionsoorten in de fotosfeer (absorptie- en emissielijnen in het spectrum).
In een HRD liggen veruit de meeste sterren in een diagonale band die we de hoofdreeks noemen. Dit zijn sterren die in hun centrum waterstof aan het fuseren zijn. Dat doen ze het grootste deel van hun 'leven' en daarom zitten zoveel sterren hier. In een latere 'levensfase' beweegt een ster langs de 'rode reuzentak' en nog later wordt het een 'witte dwerg' of een neutronenster of een zwart gat, al naar gelang de beginmassa van de ster.
Groet, Jaap
Een Hertzsprung-Russell-diagram (kortweg HRD) zoals in tabel 33 van Binas zesde editie kun je als volgt aflezen.
De log bij de horizontale as onderaan en de verticale as heeft het grondtal 10.
Als voorbeeld: de ster Sirius, die voluit Sirius A heet.
Op de horizontale as onderaan is uitgezet log Teff.
Sirius heeft log Teff=3,99 → Teff=103,99=9772 K.
De effectieve temperatuur wordt ook wel oppervlaktetemperatuur genoemd. Het is een soort 'gemiddelde' temperatuur van de fotosfeer, dat is een laag aan het oppervlak van de ster. Dit is de temperatuur die je bij voorbeeld gebruikt om het uitgezonden stralingsvermogen P (ofte wel L) van de ster te berekenen met de wet van Stefan-Boltzmann, tabel 35E1 van Binas. De centrale temperatuur van een ster is veel hoger: zie tabel 32C voor de zon. Merk op dat de getallen onderaan naar links toenemen. Daar ken ik geen reden voor.
Nu de verticale as.
zodat de lichtkracht van Sirius is L=16,6·3,85·1026=6,39·1027 W met Binas tabel 32C.
De lichtkracht L is het totale vermogen dat de hele ster in de vorm van elektromagnetische straling uitzendt. Je kunt hiervoor ook het symbool P gebruiken. Het is de totale hoeveelheid energie die de hele ster per seconde in de vorm van straling uitzendt in alle golflengten samen.
Links onderaan tabel 33 en boven tabel 32B van mijn exemplaar van Binas wordt L de 'lichtsterkte' genoemd. Dat is fout. Lichtsterkte en lichtkracht zijn wezenlijk verschillende grootheden.
In de log bij de verticale as wordt gedeeld door de lichtkracht van de zon, omdat die machten van tien weinig tot de verbeelding spreken. De zon dient als een vergelijking.
De getallen op de verticale as zijn niet de absolute helderheid of absolute magnitude, ook al is er wel een verband.
Bij de horizontale as bovenaan staat het spectraaltype van de ster. Dit geeft informatie over de felheid van verschillende golflengten in het spectrum en daarmee over de aanwezigheid van verschillende atoom- en ionsoorten in de fotosfeer (absorptie- en emissielijnen in het spectrum).
In een HRD liggen veruit de meeste sterren in een diagonale band die we de hoofdreeks noemen. Dit zijn sterren die in hun centrum waterstof aan het fuseren zijn. Dat doen ze het grootste deel van hun 'leven' en daarom zitten zoveel sterren hier. In een latere 'levensfase' beweegt een ster langs de 'rode reuzentak' en nog later wordt het een 'witte dwerg' of een neutronenster of een zwart gat, al naar gelang de beginmassa van de ster.
Groet, Jaap
