bal recht omhoog

ruud stelde deze vraag op 15 september 2020 om 08:07.

 Als ik een kogel loodrecht omhoog schiet komt de kogel een halve minuut later dan op dezelfde plek weer neer ? Of beland de kogel dan een paar meter westwaarts door de draaiing van de aarde ? Dank , Ruud

Reacties

Theo de Klerk op 15 september 2020 om 08:25
De bal krijgt de rotatiesnelheid van de aarde mee (naar het oosten) bij afschieten. Om op precies dezelfde plek terug te komen zou hij met toenemende hoogte ook sneller naar het oosten moeten bewegen. (de rand van een draaiende schijf draait ook harder dan een positie dichter bij het middelpunt). 
Dat gebeurt niet - de kogel raakt achter op de aardrotatie. Bij terugkomen zal hij dan ook wat westwaarts neerkomen.
Corioliskrachten op luchtbewegingen (zichtbaar in "wolkenslierten" en orkanen) hebben eenzelfde oorsprong: dichter bij de pool is de rotatiesnelheid lager dan richting evenaar. Bij de kogel is het "lagere hoogte is langzamer"

ruud op 26 oktober 2020 om 08:30
Maar stel je hebt een vliegtuig dat opstijgt ter hoogte van de evenaar waar de aarde draait met 1600 km per uur , oostwaarts. Het vliegtuig vliegt nu een paar duizend kilometer noordwaarts om te landen op een landingsbaan waar de aarde nog slechts een rotatiesnelheid heeft van zeg pakweg 400 kilometer per uur. Die 1600 km per uur die 'in'het vliegtuig zit bij vertrek vanaf de evenaar neemt de piloot mee richting eindbestemming waar de aarde veel langzamer draait . Mijn vraag is hoe raakt het vliegtuig deze startsnelheid kwijt zodat hij veiling kan landen op de noordelijke landingsbaan? 
Theo de Klerk op 26 oktober 2020 om 09:32
Hoe raakt een object snelheid kwijt? Remmen, uit laten glijden doordat de wrijving de snelheid doet afnemen.

Om noordelijker uit te komen heeft het toestel buiten een snelheid richting oosten ook een snelheid naar het noorden. Die laatste zou (zonder oostelijke snelheid) langs een lengtegraad naar het noorden gaan. Maar dat doet het niet want de aarde draait onder het toestel door - sneller of langzamer dan het vliegtuig. Op de grond lijkt het dan of het toestel tegen de klok in afbuigt: de Corioliskracht. Een schijnkracht waarmee de aardwaarnemer (vanuit zijn versnelde, ronddraaiende referentiesysteem) lijkt te zien hoe een wolk of vliegtuig wordt weggeduwd.

Maar voor een vliegtuig is het een kwestie van navigeren en snelheid aanpassen tov de grond die op dat moment onder het vlietuig zit.

Overigens doet een lijnvlucht van Florida naar Nederland (of Zweden) precies dat en komt veilig in Amsterdam of Stockholm aan.

De draaisnelheid van de aarde rond de evenaar wordt wel gebruikt door NASA (en ESA) om raketten te lanceren die alvast een "duwtje" krijgen bij lancering in oostelijke richting. Of, voor een lagere baan, "tegenwind" krijgen bij lancering in westelijke richting. Er zijn om die (en andere redenen) geen lanceerbases in noord Canada of Zweden.

Plaats een reactie

+ Bijlage

Bevestig dat je geen robot bent door de volgende vraag te beantwoorden.

Noortje heeft twintig appels. Ze eet er eentje op. Hoeveel appels heeft Noortje nu over?

Antwoord: (vul een getal in)