Vraag over het berekenen van rendement van arbeid

Boaz de Jong stelde deze vraag op 11 april 2023 om 19:22.

 Hallo,


Ik heb een vraag aan de hand van het correctievoorschrift van het examen Havo natuurkunde 2022 tijdvak 1, vraag 17. Ik heb het examen en het correctievoorschrift toegevoegd als bijlagen (PDF).

Mijn vraag is: waarom wordt in het correctievoorschrift de zwaarte-energie van McDougall bij de kinetische energie van McDougall opgeteld en niet afgetrokken, terwijl het een kracht is die in de tegengestelde richting van de resulterende kracht werkt? Wat ik heb begrepen is dat als een kracht in tegengestelde richting werkt, je deze van de resulterende kracht moet aftrekken. Geldt dit niet bij arbeid? Of geldt dit niet omdat alle energie die erin gestopt is positief moet zijn om het rendement te berekenen? Hier staat niets over in de aanvulling op het correctievoorschrift.

Alvast bedankt.


Boaz :)

Bijlagen:

Reacties

Theo de Klerk op 11 april 2023 om 19:59
Energie is geen vector. Zoals massa dat ook niet is. Totale energie bereken je dus door alle onderdelen op te tellen. 
Krachten hebben wel een richting en worden vectorieel opgeteld en kunnen elkaars werking opheffen. Energie wordt nooit "opgeheven". Hooguit omgezet.
Jaap op 12 april 2023 om 14:30
Dag Boaz,
Je noemt onder andere het begrip arbeid en de richting van de krachten.
Je kunt het rendement van de katapult met of zonder het begrip arbeid berekenen.
Beide manieren zijn goed, komen op hetzelfde neer en geven dezelfde uitkomst.

1. Zonder het begrip arbeid, zoals in het correctievoorschrift.
De katapult moet twee dingen doen:
a. de katapult moet McDougall 34 m omhoog brengen
b. de katapult moet McDougall vanuit stilstand een snelheid van 59 m/s geven
Bij a neemt de zwaarte-energie van McDougall toe van nul tot Ez=m·g·h, dit is positief.
Bij b neemt de kinetische energie toe van nul tot Ek=½·m·v². Ook dit is positief.
De katapult zorgt dat McDougall een nuttige energie Enut=Ek+Ez krijgt.
Ek en Ez zijn elk positief, dus optellen.
Het rendement van de katapult is volgens Binas tabel 35A4


2. Met het door jou genoemde begrip arbeid W en de richting van de krachten
De katapult moet dezelfde twee dingen doen als bij 1.
Op McDougall werken de kracht van de katapult omhoog en de zwaartekracht omlaag.
De resulterende kracht op McDougall is Fres=FkFz.
Min, want de krachten zijn tegengesteld gericht zoals je zegt.
De arbeid die in totaal op McDougall wordt verricht, is

De afgelegde weg s is hetzelfde als de hoogte h die McDougall krijgt.
Fk·h is de nuttige arbeid Wnut die de kracht van de katapult op McDougall verricht.
Volgens de 'wet van arbeid en energie' (Binas tabel 35A4) geldt Wtot=ΔEk=½·m·v².
Combineren geeft

Voor het rendement van de katapult geldt bij zo'n mechanische gebeurtenis

Dat is dezelfde formule als bij manier 1.

Manier 1 vind ik makkelijker.
Groet, Jaap

Plaats een reactie

+ Bijlage

Bevestig dat je geen robot bent door de volgende vraag te beantwoorden.

Ariane heeft vier appels. Ze eet er eentje op. Hoeveel appels heeft Ariane nu over?

Antwoord: (vul een getal in)