Venusovergang 6 juni 2012

Onderwerp: Licht, Optica (licht en lenzen) (havo), Sterrenkunde

De zon is bij helder weer een mooie glimmende bol aan de hemel. Op 6 juni is dat vroeg in de ochtend even niet het geval. Op het zonoppervlakte is een zwarte stip te zien: de planeet Venus schuift voor de zon, dit noemen we een Venusovergang.

Bij een Venusovergang kruipt de planeet Venus tussen de maan en de zon. Dit is te vergelijken met een zonsverduistering (waarbij de maan tussen de aarde en de zon kruipt). Het grote verschil tussen een maansverduistering en en Venusovergang is dat de maan de totale zon afdekt, en dat Venus slechts een klein deel van de zon afdekt. Kijk voor meer info over een zonsverduistering hier.

Waarnemen van de Venusovergang

De Venusovergang van 8 juni 2004, waargenomen met behulp van een solarscoop.

In Nederland is van deze Venusovergang alleen het laatste deel waar te nemen. De planeet Venus kruipt al voor de zon rond middernacht, als de zon voor ons nog buiten beeld is. De zon komt op om 5:22 uur, dan bevindt Venus zich al dicht tegen de rand van de zon. De Venusovergang is afgelopen om 6:55 uur. Bij helder weer en met niet te veel storende objecten in de omgeving, kun je dus ruim een uur hiervan volgen.

Zonder extra hulpmiddelen is het niet mogelijk het oppervlakte van de zon goed te bestuderen. Dit kan blijvend ernstige schade aan je ogen opleveren.

Hoe zeldzaam is een Venusovergang?

Een Venusovergang is heel zeldzaam, tijdens een mensenleven kun je dit maximaal twee keer meemaken. In een relatief korte periode van acht jaar vinden twee Venusovergangen plaats. Ruim 100 jaar later zijn er dan weer twee waar te nemen in een periode van 8 jaar. Zo blijft dit patroon zich herhalen.

De Venusovergang van 8 juni 2004, bekeken met behulp van een eclipsbrilletje.

In onderstaand overzicht de twee Venusovergangen van deze eeuw en daarna.

  • 8 juni 2004
  • 6 juni 2012
  • 11 december 2117
  • 8 december 2125
  • 11 juni 2247
  • 9 juni 2255

Wat is een solarscoop?

Zoals gezegd is het levensgevaarlijk om onbeschermd naar de zon te kijken. Gebruik van een eclipsbrilletje is een veilige manier maar je kunt ook kijken met behulp van een solarscoop. Een solarscoop is eigenlijk een grote kartonnen doos met daaraan een lens en een spiegel. De lens zit in een koker, deze wordt naar de zon gericht. De lens projecteert het beeld van de zon in de holle spiegel. De spiegel vervolgens, projecteert het zonnebeeld aan de binnnekant van de doos. Op deze manier is zeer veilig en relatief goedkoop de zon te bestuderen.

Een schematische weergave van de solarscoop
Instellen van de solarscoop